2019 işsizlik maaşı alma başvuru şartları nelerdir? İşsizlik maaşı almak için ne kadar çalışmak gerekir?
TBMM Genel Kurulunda, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve KHK’lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, işsizlik ödeneğinden yararlanmak için “son 120 günlük prim ödeyerek sürekli çalışma” şartı kaldırıldı. “hizmet akdine tabi” olarak çalışmak yeterli olacak. Böylece, 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olmasına karşın devamsızlık hallerinden kaynaklı ödememe durumu ortadan kaldırılmış oldu.
İşsiz kalanların can simidi olan işsizlik maaşı ile ilgili yeni gelişmeler yaşanıyor. Bu bağlamda eğer işçi-patron arasındaki anlaşmazlık mahkemeye taşınmışsa sonucuna göre yine işsizlik maaşı alınabiliyor. Maaşın ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing, iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, sağlık gerekçeleri, işçinin onayı olmadan fazla mesai yaptırılması, SGK’ya düşük ücretten bildirim gibi konular haklı fesih kapsamına giriyor. 2019 İŞKUR işsizlik maaşı alma başvuru şartları açıklaması nedir? İŞKUR işsizlik maaşı ücreti ne kadar, hesaplama nasıl yapılır?
.İSTİFA EDENLERDE İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR
Sadece işten atılanlar değil belli şartların oluşması durumunda istifa edenler de işsizlik maaşından faydalanabilir. Bu konudaki mevzuat hükmü çok açık. Ortada haklı bir nedeni yokken istifa eden işçiye işsizlik maaşı bağlanmıyor. Haklı fesihle istifa edenler ise haklı olduklarını ispatlarsa işsizlik maaşına başvurabiliyor.
İŞSİZLİK MAAŞI KİMLERİ KAPSIYOR?
Eğer işçi-patron arasındaki anlaşmazlık mahkemeye taşınmışsa sonucuna göre yine işsizlik maaşı alınabiliyor. Maaşın ödenmemesi, gerçek ücretin saklanması, mobbing, iyi niyet ve ahlak kurallarına uyulmaması, sağlık gerekçeleri, işçinin onayı olmadan fazla mesai yaptırılması, SGK’ya düşük ücretten bildirim gibi konular haklı fesih kapsamına giriyor.
İŞSİZLİK MAAŞI SÜRESİ NE KADAR?
İşsizlik maaşı alabilmek için son 3 yıl içinde farklı işyerlerinde de olsa en az 600 gün prim ödemek gerekiyor. Yine işten ayrılmadan önceki 120 gün de eksiksiz prim ödenme şartı aranıyor. Maaşın süresi yatırılan prim gününe göre değişiyor. Buna göre son 3 yılda 600 gün primi olan çalışan 6 ay, 900 gün primi olan 8 ay ve 3 yılın tamamında yani 1080 gün primi olanlar 10 ay işsizlik maaşı alabilir.
.İŞSİZLİK MAAŞI EN AZ NE KADAR?
İşsizlik maaşı da çalışırken alınan maaşa göre değişiyor. Yüksek maaş alan çalışanların işsizlik ücreti de yükseliyor. Fakat bunun bir sınırı var. Bu sınır brüt asgari ücretin yüzde 80’i kadar. Yani bugün itibarıyla 2031 lira. En düşük asgari ücret de brüt asgari ücretin yüzde 40’ı olan 1015 lira (vergi dahil) olarak uygulanıyor. Bu paradan sadece damga vergisi kesilebilir.
İşsizlik maaşı alanların Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri İşkur tarafından ödeniyor. Kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları ve eşleri de devlet destekli sağlık hizmetinden yararlanıyor. Ancak bu süreler emeklilik hesabından sayılmıyor. İşsizlik maaşı alırken iş bulanlar hemen bunu İşkur’a bildirmek zorunda. Bildirmeyen maaşı faiziyle geri öder.
İŞSİZLİK MAAŞINA KAÇ GÜN İÇERİSİNDE BAŞVURMAK GEREKİR?
Emeklilik nedeniyle yani 15 yıl 3600 gün şartı veya 25 yıl 4500 gün şartıyla işten ayrılanlar işsizlik maaşı alamaz. Askere gitmek için işten ayrılanlar da askere gidene kadarki sürede işsizlik maaşı alabiliyor. İşsizlik maaşının kalan kısmı ise askerden döndükten sonra alınabiliyor. İşsizlik maaşı için 30 gün içinde İşkur’a başvurmak gerekiyor. Geç başvuru durumunda alınacak maaşın süresinden düşülüyor.
.İŞSİZLİK MAAŞI HESAPLAMA NASIL YAPILIYOR?
İşsizlik maaşı süresi gibi alınacak maaşın belirlenmesinde de sigorta primleri belirleyici oluyor. İşsizlik maaşı hesaplaması, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak yapılıyor. Hesaplanan ödenek miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçmiyor.
İŞSİZLİK MAAŞI ÖDENEĞİ MİKTARI NE KADAR?
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
.2019 yılı için aylık işsizlik ödeneği hesabı
Son 4 Aylık Prime Esas Kazançların Aylık Ortalaması Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı Damga Vergisi Ödenecek İşsizlik Ödeneği Miktarı
Son 4 Ay Asgari Ücretle Çalışan 2.558,40 1.023,36 7,77 1.015,59
Son 4 Ay 3.500 TL ile Çalışan 3.500,00 1.400,00 10,63 1.389,37
Son 4 Ay 6.000 TL ile Çalışan 6.000,00 2.046,72 (*) 15,53 2.031,19
Hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçemeyeceği için işsize ödenecek aylık işsizlik ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır. 2019 yılında brüt asgari ücret 2.558,40 TL’dir.
İŞSİZLİK MAAŞI ÖDENEĞİ ALIRKEN NELER YAPILMASI GEREKİR?
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;
* ikamet adresinin değişmesi,
* herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
* yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,
* silahaltına alınılması,
* yurtdışına çıkılması,
* bir işte çalışmaya başlanması veya
* mahkeme kararıyla işe iade edilmesi,
hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir.
İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.
.İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR?
İŞKUR’un resmi sitesinde bulunan işsizlik maaşı ile ilgili bilgiler şöyle: İşsizlik Sigortası İşsizlik sigortasının kapsamı * 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar, * 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalılar, İstekleri halinde; * 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar, * Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler, işsizlik sigortasının kapsamındadır. İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için; * Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
– Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
– Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
– Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak, gerekmektedir. İşsizlik sigortasına başvuru Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir.
Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir. İşsizlik sigortası başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. İşsizlik ödeneğinin süresi Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
– 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, * 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün, * 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği (kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla) verilmektedir.
Son 120 günde kesinti sayılmayan haller Hizmet akitleri 4447/51 inci madde kapsamında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte; 1.Hastalık, 2.Ücretsiz izin, 3.Disiplin cezası 4.Gözaltına alınma,
5.Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali, 6.Kısmi istihdam, 7.Grev, 8. Lokavt, 9. Genel hayatı etkileyen olaylar, 10.Ekonomik kriz, 11.Doğal afet, Nedenleriyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmamaktadır. İşsizlik sigortası kapsamında sunulan hizmetler İşsizlik ödeneği alanlara İŞKUR tarafından;
– İşsizlik ödeneği verilmesi, § Genel sağlık sigortası primleri ödenmesi, § Yeni bir iş bulma,
– Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilmesi, hizmetleri sağlanmaktadır. İşsizlik ödeneği miktarı Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçememektedir. Aşağıda 2016 yılı 2. Dönem için aylık işsizlik ödeneği hesabı verilmiştir. Son 4 Aylık Prime Esas Kazançların Aylık Ortalaması Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı Damga vergisi Ödenecek İşsizlik Ödeneği Miktarı Son 12 Ay Asgari Ücretle Çalışan 1.647 658,80 5,00 653,80 Son 12 Ay 3.000 TL ile Çalışan 3.000 1.200 9,11 1.190,89 Son 12 Ay 5.000 TL ile Çalışan 5.000 1,317,60* 10,00 1.307,60 (*) Hesaplanan İşsizlik Ödeneği Miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçemeyeceği için İşsizlik Ödenecek Aylık İşsizlik Ödeneği bu şekilde hesaplanmıştır. Asgari ücret 1.647,00 TL olarak alınmıştır. İşsizlik ödeneğinin ödenmesi İlk işsizlik ödeneği ödemesi, ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılmaktadır. Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTT şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler. İşsizlik ödeneğinin kesildiği haller İşsizlik ödeneği almakta iken;
– İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
– Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
– İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.
.
