Ekonomi

Manisa'da fabrika kurmaya hazırlanan Volkswagen'in başı Emisyon davaları ile dertte! Türkiye'den de şikayet var!

Emisyon davası Alman üreticinin başını fena halde derde sokmuş durumda. Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan tarafından Manisa’da fabrika kuracağı açıklanan Volkswagen şirketi  emisyon değerlerini az göstermiş olmaktan dolayı bir skandalla anılıyor.

2009 yılında ABD’de;Alman Şirket Volkwagen’in satış hacminin  yaklaşık %23’ünü oluşturduğu söylenen dört silindirli araçları ve dizel audi modellerinde, hava kirliliği testlerindeki değerleri düşük çıkarmak için başvurduğu ve ortaya çıkmasının ardından söz konusu araçların satışını durdurduğunu beyan ederek özür dilediği, olayın akabinde VW hisselerinin %17 düşmesine sebep olmuştu.

 Olayla ilgili son gelişme  Avusturalya ‘da yaşandı.Ülke sınırları içerisinde bulunan kullanıcıların Volkswagen’e açtığı dava sonuçlandı. Alman otomobil devi, mağdurlara bir uzlaşma teklif ederek bu davadan kurtulmak istiyor. Mağdur araç sahiplerinin avukatı Julian Schimmel, Sydney’de görülen mahkemede bazı açıklamalar yaptı. Schimmel, Volkswagen’nin mahkeme masrafları dahil 87 milyon dolar tazminat ödemeye hazır olduğunu söyledi. Davacı Alister Dalton, üretici ile bir anlaşmaya vardığını söyleyerek;  “Bence herkes dava sürecinden ve sonuçlarından memnun olmalı.” yorumunu yaptı. Bir diğer emisyon mağduru Robyn Richardson ise “Uzun ve dolambaçlı bir süreçti, rahatladım.”  şeklinde konuştu.

Volkswagen emisyon skandalı nedir?

volkswagen’in hile için özel bir mühendislik çalışması yaptığı durum. Şöyle ki, Amerikan test ekipmanları takıldığında emisyonları normal gösterecek şekilde araçlar çalışıyor, sonra ise olmaması gereken haline geri dönüyor. Volkswagen kaynaklı olarak baş gösteren ve ilerleyen süreçte grubunun diğer üyelerine de sıçrayan emisyon skandalında cezalar kelimenin tam anlamıyla havada uçuşuyor.

Daha önce neler yaşanmıştı?

Marka egzozdan çıkan zehirli gazların değerlerini değiştirmişti. Bu sayede zararlı gazların salınımı ile ilgili kurallara uymamasına rağmen testlerden geçmişti. Şirket çaresiz kalıp suçlamaları kabul etmişti. Alman hükümetinden 1 milyar euro gibi astronomik bir ceza alan Volkswagen, tükecilerde de büyük tepki görmüştü. Yine Almanya merkezli olarak yürütülen soruşturma kapsamında, “emisyon kurallarını delmek” suçlaması üzerinden alınan karar sonucunda Audi’ye de 800 milyon euro verilmişti. Görebileceğiniz gibi yıllardır süren davaların hepsi henüz sonuçlanmadı bile.

Alman otomobil devi Volkswagen (VW), mazotlu araçlardaki emisyon hataları yüzünden 401 bin araç sahibi tarafından mahkemeye verildi. Mahkemeye başvuracakların sayısında artış bekleniyor.Volkswagen’ın mazotlu araçlardaki emisyon değerlerinde kasti oynamalar yaptığı tespit edilmiş, firma bu nedenle ağır para cezalarına ve yaptırımlara maruz kalmıştı. Yaklaşık 401 bin araç sahibi, şirketi mahkemeye vererek zararlarının karşılanmasını talep etti.

Tüketiciler adına davayı takip eden Alman Tüketici Avukatlar Birliği (VZBV), hedeflerinin egzoz skandalından etkilenen mazotlu araç sürücülerinin uğradıkları maddi zararın telafi edilmesini sağlamak olduğunu açıkladı. Alman Tüketici Avukatlar Birliği Başkanı Klaus Müller, davaya katılmak isteyenler için ücretsiz olarak davayı takip ettiklerini belirterek, zarara uğrayan VW araç sahiplerinin davaya müdahil olmalarını istedi.

2015 yılında ABD çevre ajansları tarafından mazotlu araçlarda emisyon manipülasyonu yapıldığının belirlenmesinin ardından başlatılan araştırmalar neticesinde Almanya’da 2.5 milyon VW aracında emisyon hilesi yapıldığı ortaya çıkmıştı. 2017’de Volkswagen, çevre yasalarını ihlal ettiği suçlamalarını kabul etmişti.

Türkiye’den de şikayet vardı.Türk hukuk sistemi emisyon davalarına nasıl bakıyor?

Türkiye’de ise satılan araçların emisyon oranları ve çevre zararı ile ilgili şu ana kadar resmi bir açıklama yapılmadı. Bu konuda Türkiye’deki araçlar herhangi bir teste tabi tutulmadı ve oranın ne olması gerektiği konusunda ilgili bakanlıklar henüz bir rapor yayınlamadı. Şirketten de Türkiye’de sattığı araçların ne kadarının söz konusu sorunu içerdiği konusunda detaylı bir açıklama gelmedi. Ancak bu arada söz konusu gelişmenin ardından bazı tüketiciler hukuki yola başvurmaya başladı.

Volkswagen’in emisyon skandalının ardından bir tüketici adına ilk davayı 8 Ekim 2015’de Avukat Soytekin Yonar, İstanbul Tüketici Mahkemesi’nde açtı. Reuters’ın da gördüğü dava dilekçesinde davalılar olarak Volkswagen AG, Doğuş Otomotiv ve aracı satan bayi Avek Otomotiv servis yer aldı.

“Türk hukuk sisteminde bunların üçünün de sorumluluğu var” diyen Yonar, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Biz öncelikle emisyon oranlarının yanıltılması ile ilgili dava açtık… Emisyon oranlarının yanlış gösterilmesine biz hukukta bir ayıbın bilerek istenerek gizlenmesi diyoruz. En ağır şekilde yapılmış ayıp sayılıyor” dedi. Dava sayısında artış bekleniyor İlk davanın açılmasının ardından dava açmaya hazırlanan “yüzlerce tüketicinin” kendileri ile irtibata geçtiğini söyleyen Yonar, önümüzdeki dönemde açılan dava sayısında artış beklediğini söyledi.

“Emisyon davalarına Türkiye sessiz kalıyor” iddiası

Emisyon skandalının ardından Türkiye’nin sessiz kaldığını belirten Yonar, “Türk yetkililerinin maalesef Volkswagen olayında çok geri kaldıklarını ve müdahale etmediklerini görüyoruz… Almanya’da 2.4 milyon aracın geri çağrılması ve egzozun fabrika değerlerine uygun şekilde değiştirilmesi uygun görüldü ama Türkiye’de sanki bu haber yokmuş gibi davranıyor bakanlık. Devletin de bu denetim görevi olmasına rağmen sanayi bakanlığı hiçbir işleme yapmıyor” dedi.

Mahkemeden ayrıca bu araçların toplatılmasını da istediklerini söyleyen Yonar, “Bize uygun olup olmadığı anlaşılması için araçların gerçek değerlerinin ölçülmesi lazım. Bununla ilgili talep de yok bilgi de yok” dedi.

Manisa'da fabrika kurmaya hazırlanan Volkswagen'in başı Emisyon davaları ile dertte! Türkiye'den de şikayet var!

“Bakanlık inceliyor “

Skandalın ardından Sanayi Bakanı Fikri Işık da, 6 Ekim 2015’de yaptığı açıklamada, Volkswagen ile ilgili emisyon ölçümlerine bakıldığını, onun dışında bir incelemenin söz konusu olmadığını belirterek, emisyon değeri sınırı aşarsa her türlü işlemi yapmakta kararlı olduklarını söylemişti.

Söz konusu araçların Türkiye dağıtıcısı konumunda olan Doğuş Otomotiv ise en son 5 Ekim’de yaptığı açıklamada, Volkswagen’in bazı dizel marka araçlarında yaşanan emisyon sorununun ardından EA 189 EU5 motor tipindeki dizel araçlar ile ilgili olarak Türkiye’de satışa sunulan tüm araçların Türkiye’nin resmi mevzuatlarına, sürüş ve yol güvenliğine uygun olduğunu açıkladı. Üretici firmaların devam eden çalışmaları doğrultusunda teknik güncellemelerin yapılabileceği belirtildi. Şirket Reuters’ın konu ile ilgili sorularını yanıtlamadı.

Çevre Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, Doğuş Grubu’nun araçların güvenli olduğu yönündeki açıklaması ile ilgili olarak Reuters’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Açıklamada yol güvenliği diyor. Bizim Çevre Bakanlığı’nın alanına giren bir şey söylemiyor. Biz emisyonla ilgili kısımla uğraşıyoruz. (ABD Çevre Ajansı’nın) raporunu bekliyoruz. Gümrük Bakanlığı’na da bir yazı gönderdik. Şirketin (VW) Türkiye’ye emisyon taahhüdü nedir diye. Bu belgeler gelince çözüm odaklı bir değerlendirme yapacağız. Mevzuatta var mı yok mu konusuna henüz girmedik. Taahhütleri bir görelim gereğini yapacağız. Hangi araçlarda sınır değerlere uyulmuş, nerede bunun dışına çıkılmış bunu göreceğiz.”

Türkiye pazarında satılan araçların yüzde 15.5 payı Volkswagen’e ait. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre ilk dokuz ayda Türkiye pazarında toplam 662,988 adet otomobil ve hafif ticari araç satış yapıldı. En yüksek satış 102,777 adet ile Volkswagen marka araçlarda olurken; bunu 81,502 adet ile Ford, 76,812 adet ile Renault marka araçlar izledi.