2022 yılında uygulamaya girecek olan Tamamlayıcı emeklilik sistemi otomatik katılım sisteminin genişletilmiş hali olarak da biliniyor. Kabine toplantısı sonrasında açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tamamlayıcı Emeklilik ile ilgili şunları söyledi;
‘’ÇALIŞANLARIMIZ EMEKLİLİKTE DAHA DA RAHAT EDECEKLER’’
“Çalışanlara tamamlayıcı emeklilik sigortası sunacak bir çalışma başlatıyoruz. Tesis edilecek karma model ile işçilerin kazanılmış hakları korunacak. Tamamlayıcı emeklilik sigortası ile aynı zamanda ilave emeklilik desteği alınabilmesini de sağlayacağız. Çalışanlarımız emeklilikte daha da rahat edecekler. Bunun için devlet elini taşın altına koyacak. Bu kapsamda oluşacak fon ile Türkiye’nin İstihdam Kalkanını sürekli hale getirmeyi hedefliyoruz.” Dedi.
Peki, işçilerin hangi hakları korunacak? Nasıl korunacak? Tamamlayıcı emeklilik sigortası ile aynı zamanda ilave emeklilik desteği nasıl olacak? Bu ne anlama geliyor? İşte işin aslı…
FON OLUŞTURULMAYA ÇALIŞILIYOR
Tüm çalışanlar için büyük bir önem taşıyor kıdem tazminatı. Sendikalar kıdem tazminatı için ‘’bizim kırmızı çizgimizdir yedirmeyiz’’ dese de, AK Parti hükümeti kıdem tazminatı fonu oluşturmada kararlı görünüyor. Hükümet, bir şekilde çalışanların kıdem tazminat haklarından fon oluşturmaya çalışıyor. Daha doğrusu sıcak para bulmaya çalışıyor. Yeni oluşturulacak fonun adına ‘’Tamamlayıcı Emeklilik Fonu’’ da denilse tıpkı işsizlik fonunda olduğu gibi sıcak paranın oluşturduğu bir fon oluşturuyor.
İŞTEN ÇIKARILAN KIDEM TAZMİNATI ALAMAYACAK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu tamamlayıcı emeklilikte mevcut kıdem tazminatı sistemi sil baştan değişiyor. Masada ki formülde işten çıkartılan kıdem tazminatı alamayacak. 60 yaşına geldikten sonra fonda kendi hesabında biriken paranın yüzde 25’ini alabilecek. Geri kalanı da ileride emeklilik maaşına eklenecek.
ÇALIŞANDAN HER AY PARA KESİLECEK
Mevcut kıdem tazminatı sisteminde bir çalışan, çalıştığı her yılda bir maaş kıdem tazminatı almaya hak kazanıyorlar. İşte çıkarılırken de o parayı alıyor. Tamamlayıcı emeklilik adı altında getirilmesi planlanan kıdem tazminatı fonu ise çok farklı. Bu kez çalışandan da her ay para kesilecek. Yüzde 3 işçiden, yüzde 4 işverenden fona para gidecek. Yani işçiye yeni yük binerken, işverenin yükü yarıya inecek.
BİRİKEN PARANIN YÜZDE 25’İ VERİLECEK VE BUNUN İÇİNDE 60 YAŞ ŞARTI ARANACAK
Konuşulan yeni emeklilik sisteminde 2 bin 500 lira alan bir çalışandan her ay 96 lira, işverenden ise 128 lira, toplamda ise her ay 224 lira kesinti yapılarak kıdem tazminatı fonuna aktarılacak. Bu durumda 20 yıl çalışan bir işçiden toplam 53 bin 700 TL para kesintisi olacak. Ama çalışan bu biriken parayı hemen alamayacak. Çünkü 60 yaş şartı aranacak bu parayı alabilmek için. Ama 60 yaş şartı da bu paranın tamamını almaya yetemeyecek. Çünkü 60 yaşına gelen kişi bu biriken paranın sadece yüzde 25’ini alabilecek. Yani 20 yıl çalışan bir kişi 60 yaşına geldiğinde kendisine kıdem tazminatı olarak sadece 13 bin 425 TL para ödenecek. Geriye kalan miktar ise, eşit taksitlere bölünerek, ileride emekli maaşına eklenecek. Buda emekli maaşını yaklaşık 60 lira arttırması anlamına geliyor.
EMEKLİLİK MAAŞLARINA NE KADAR KATKISI OLACAK
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, tamamlayıcı emeklilik sitemi hakkında bilgiler verdi. Kaya şu açıklamaları yaptı;
‘’Kıdem tazminatı bu sistem içerisinde tamamen kalkmış ve ismi değişmiş olacak. Yani kıdem tazminatı fonu, tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüşmüş olacak. Buda işçiler açısından son derece riskli bir yöntem. İşleyişi bakımından işin sonu tamamlayıcı emeklilik sistemi… Bana diyelim 2 bin 500 TL emekli maaşı bağlandı ve bu fondan kalan parayı da aylara bölerek vermeye başlayacak. Yani bu sisteme göre emekli maaşı 2 bin 500 TL olan bir kişi, oluşturulan bu fon sayesinde toplu para almak yerine ayda yaklaşık 60 lira para alacak. Yani emeklilik maaşı 2 bin 560 TL olarak alacak. ’’ dedi.
TOPLU TAZMİNAT HAKKI DA ORTADAN KALKMIŞ OLACAK
Kısacası çalışanın hak ettiği para hem mevcut kıdem tazminatı sistemine göre düşecek hem de toplu tazminat hakkı alması ortadan kalkacak. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya’ya göre işsizlik fonunda olduğu gibi kıdem tazminatı fonu da çalışandan çok işvereni rahatlatacak. Konu hakkında açıklama yapan Kaya şöyle dedi.
‘’Kıdem tazminatı fon sistemine dönüşüp, işverenin yükü işçiye diğer paydaşlara dağıtarak çalışanın kıdem tazminatı ortadan kalkmış olacak’’ dedi.
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK NEDİR?
Yeni sistem BES sisteminin yenilenmiş hali olarak sunulacak. Gündemde, çalışanların emeklilik hesabına işverenlerin de katkıda bulunması var. Yeni sisteme geçişin öncelikli amacı tasarrufların artmasını sağlamak. Artan tasarruf da sermaye piyasalarının derinleşmesine ve finansal istikrarın güçlenmesine katkıda bulunacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tamamlayıcı emeklilik sistemine ilişkin şu ifadeleri kullanmıştı;
“60 ila 100 milyar TL büyüklük sağlayacak tamamlayıcı emeklilik sistemi, sosyal tarafların mutabakatıyla kurularak, özellikle sermaye piyasalarını derinleştirecek kapsamlı bir reform paketi devreye sokulacak”
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) sosyal tarafların mutabakatı ile kurulacak bir sistem olacak. Çalışanların tamamı zorunlu olarak TES’e dahil edilecek. Çalışan istediği zaman TES’ten çıkamayacak. Yeni işe girip, emekliliği uzun olanlar TES’E ve fonlu sisteme dahil edilecek. Yaş sınırının üstünde olanlar ile emekliliğine az kalan çalışanlar ise TES’e dahil edilmeyecek. Tamamlayıcı emeklilik sistemi 2022’de devreye girecek.
