Gündem

Zarar görür diye fotoğraflarını bile çekemediğin mozaikler daimi lazer ışıkları ile kapatılacak!

Hürriyet gazetesinden Gizem Karakış’ın haberine göre, Danıştay kararıyla ibadete açılan Ayasofya’da namaz esnasında mozaik ve fresklerin yüz kısmının lazer ışıkla karartılacağı iddia edildi.

Haberde, “Edinilen bilgiye göre namaz esnasında mozaik ve fresklerde kullanılması planlanan lazer ışıklar sadece yüz kısımlarını kapatacak. Örneğin bir figürün kanatlarının açık, yüz kısmının ise karartılması planlar arasında yer alıyor. Bunun için özel bir sistem üzerinde titiz bir çalışma yürütülüyor.” ifadesi kullanıldı.

Namaz kılınan yerde insan sureti olmasının caiz olmadığı düşüncesinden hareketle fresklerin üstüne perde çekmek, namaz vakitlerinde ışık yöntemi ile kapatmak gibi farklı formüller gündemde. Gravürlerden ve fotoğraflardan tespit edildiği kadarıyla Osmanlı döneminde fresklerin üstünün açık olduğu, 1850 Fossati onarımlarında dökülmelere karşı fresklerin üstünün örtüldüğü tespit edildi. Dolayısıyla Osmanlı döneminde cami olarak varlığını sürdürürken fresklerin üstü açıktı ve bir sakınca oluşturmuyordu. Buradan hareketle fresklerin üstlerinin örtülmemesi de bir alternatif olarak sunuluyor. Yetkililer kesinlikle sıvayla kapatılmayacağının altını çiziyor.

Ayasofya gibi tarihi yerlerde bulunan eserlerin zarar görmemesi için fotoğraf dahi çekilmesine, flaş patlatılmasına izin verilmezken, lazer ışıkların vurulması ne kadar doğru bilinmez. Bu konuda daha önceden açıklama yapab bilim insanları şu açıklamaları yapmıştı.

IŞINLAR ZARAR VERİR

Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Antropoloji Uzmanı Doç. Dr. Yunus Berkli, Anadolu’daki kültür varlıklarının ve tarihi yapıların, meraklı ziyaretçilerin dokunması ya da flaşlı fotoğraf çekmesi sebebiyle zarar görebildiğini belirterek, ziyaretçilerden bu konuda duyarlı olmalarını istedi.

TARİHİ ESERLERE DOKUNMAYIN

Doç. Dr. Berkli, “Bilimsel veriler, meraklı ellerle tarihi yapılara dokunurken eldeki sıcaklığın oluşturduğu terdeki asitlerin bu yapılara zarar verdiğini ispatlamıştır. Bu sebeple tarihi yapıların girişlerindeki görevliler ile ziyaretçileri bu konuda bilinçlendirmek çok önemli. Fotoğraf çekerken flaş kullanılmasının tarihi eserlere ciddi zarar verdiği de biliniyor. Avrupa’da ören yerlerinde flaş patlatılması hatta içeriye görüntü çekilebilecek teknolojinin alınması da yasaktır. Ziyaretlerde, kültür varlıklarının üstüne çıkmak veya oturmak gibi hatalar yapıyoruz, bu da eserlere çok ciddi zarar veriyor.”

Tarihi mekanlardaki gece ışıklandırmasının görsel anlamda etkileyici olsa da bilinçsiz yapılması halinde tarihi yapılara zarar verebildiğini ifade eden Berkli, eserlerdeki restorasyon ve ışıklandırma çalışmalarının da üniversitelerden akademisyenlerle iş birliğinde uygulanmasını gerektiğini vurguladı.