Yunanistan, 1952’de NATO’nun bir parçası olduğundan beri, özellikle Ege Denizi’ndeki stratejik konumu nedeniyle önemli bir ABD müttefiki olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri 1990-2000 yılları arasında Yunanistan’a 3,3 milyar doların üzerinde silah ihraç etti; 2000 mali yılı için yabancı askeri satış anlaşmaları, 50 F-16 savaş uçağı satın alınması nedeniyle 2.39 milyar doları aştı. Ayrıca, 1992’den beri Yunanistan, 1990 Avrupa Konvansiyonel Kuvvetleri Antlaşması tarafından zorunlu kılınan indirimlerden kaynaklanan aşırı savunma malzemelerinin önde gelen alıcılarından biridir.
ABD’nin Yunanistan’a silah ihracatı neden endişe verici?
ABD’nin Yunanistan’a silah ihracatı konusundaki ana endişe konusu, Yunanistan’ın aynı zamanda bir NATO üyesi olan komşu Türkiye ile olan son derece gergin ilişkisinde. Yunanistan ile Türkiye arasındaki çatışmanın büyük bir kısmının kaynağı, Ege ve Akdeniz’deki birçok tartışmalı adadır. Yunanistan Savunma Bakanlığı, 1996 yılında Türk jet avcılarının 538’i karada (çoğunlukla Ege’deki adalar) olmak üzere Yunan hava sahasını 1.600 kez ihlal ettiğini bildirdi. Bu, 1995’te bildirilen 73 arazi ihlaline göre çarpıcı bir artıştır.
Kardak Adası Gerginliği
Bu gerilim, Ocak 1996’da, Ege Denizi’nde Yunanistan’da Imia ve Türkiye’de Kardak adlı iki küçük ıssız adayla ilgili bir anlaşmazlıkta kaynadı. Anlaşmazlık, bir Türk botunun karaya oturması ve bir Yunan sahil güvenlik gemisinin Türk topraklarında olduğunu söyleyerek yardımını reddetmesi üzerine başladı. Bu hikaye Yunan medyasında ilgi gördü ve Türk gazetecilerin Yunan bayrağını indirip bir Türk bayrağı asmasıyla daha da dinlendi. Anlaşmazlık ulusal bir onur meselesi haline geldi ve her iki taraf da savaş gemilerini bölgeye taşıdı. Başkan Clinton’ın müdahale etmesinden sonra, her iki Başbakan da güçlerini geri çekmeyi kabul etti.
Kıbrıs Konusu
Kıbrıs, Yunanistan ile Türkiye arasındaki bir başka önemli çatışma kaynağıdır. Olası bir Yunan işgaline cevaben Türkiye, 1974’te Kıbrıs’ı işgal etti ve adanın kuzeydoğu kesiminde yeni bir hükümet kurdu. O zamandan beri Kıbrıs, BM tarafından devriye gezilen bir sınırın ötesinde Kıbrıs Rum güçlerine bakan 30.000 Türk askeri ile dünyanın en ağır silahlı adalarından biri haline geldi. Kıbrıs’taki duruma ilişkin ABD istihbaratının ifadesi için buraya tıklayın . Birleşmiş Milletler ve ABD, Türk askerlerinin adadan çekilmesini destekliyor.
Periyodik olarak, gerginlikler arttı. Yunanistan Başbakanı Kostis Simitis, Ağustos 1996’da, bölünmüş Kıbrıs adasında Türk kuvvetlerinin herhangi bir askeri hareketinin savaşa yol açacağı uyarısında bulundu ( Washington Times , 18 Ağustos 1996). Kıbrıs hükümetinin 1998 yılının Ocak ayında, gelişmiş bir Rus hava savunma sistemi satın alma kararı, Kıbrıs hükümetinin uçaksavar füzelerini teslim etmesi durumunda güç kullanma tehdidinde bulunan Türk hükümetini harekete geçirdi. Christian Science Monitor’ün Ocak 1998 tarihli bir makalesi, Kıbrıs’taki durum ve bu özel silah satış anlaşmazlığı hakkında arka plan sağlıyor.
Temmuz 2000’den itibaren, Kıbrıs’tan periyodik olarak cesaret verici raporlar çıkmaktadır. Yunan ve Türk vatandaşlar arasındaki gayri resmi görüşmeler, periyodik olarak barış girişimlerinin canlandırılmasına yardımcı oluyor. Bununla birlikte, 2001 sonlarında, Kuzey Kıbrıs’taki Türk işgalini sona erdirme çabalarının yoğunlaştığı bir dönemde, Kıbrıs hükümeti, Türk askeri uçakları tarafından cumhuriyetin hava sahasını ihlal etme sıklığının arttığını bildirdi. ABD, Kıbrıs’tan gerginliği dağıtmak için Kıbrıs Ulusal Muhafızları tarafından elde edilen silahları teslim etmesini istedi ve yine de adaya bu silahları yerleştiren hem Yunanistan hem de Türkiye’ye silah tedarikçisi olmaya devam ediyor.
Yunanistan’a Silah Satışları
Ege’de kalıcı barış beklentisi, ABD’nin Yunanistan ve Türkiye’ye silah ihracatı politikası nedeniyle karmaşık görünebilir. ABD hükümeti, Yunanistan ve Türkiye’ye silah satışına yönelik bir eylem-tepki başlattı. 1997 yılına kadar ABD hükümeti, Yunan-Türk silah yarışını 7:10 temelinde yardım ve silah sağlayarak yönetmeye çalıştı. Yani Yunanistan’a satılan ya da verilen her 7 milyon dolarlık silah için Türkiye 10 milyon dolar aldı. Ancak mali yardımı dengelemenin ötesinde, ABD hükümeti dengeyi sağlamak için her iki tarafa da aynı silah sistemlerini satıyor veya veriyor. Sadece 1996’dan bazı örnekler:
Aralık 1995’te ABD, Türkiye’ye 120 Ordu taktik füzesi (ATACMS) sattı. (Füze 30-165 km menzile sahiptir ve daha büyük bir mesafeyi kat edecek şekilde yükseltilebilir. 150 metrekarelik bir alana şarapnel fışkırtan bir anti-personel / anti-materyal misket bombası savaş başlığı taşır.) Bu tartışmalı bir satıştı. , çünkü ATACMS ABD Ordusunun cephaneliğine birkaç yıl önce girmişti. Ertesi yaz Amerika Birleşik Devletleri Yunanistan’a 40 ATACMS sattı;
Nisan 1996’da ABD hükümeti hem Yunanistan hem de Türkiye’ye 523 BLU-107 Durandal uçaksavar cephanesi verdi;
Nisan 1996’da ABD hükümeti, F-16 savaş uçakları için Yunanistan’a iyileştirilmiş radar sistemleri sattı ve iki ay sonra Türkiye ile aynı anlaşmayı yaptı.
1998-99 kışında artan gerilim dalgası sırasında Yunanistan, Türkiye’den algılanan tehditlere tepki gösterdi ve Girit’e bir füze sistemi konuşlandırdı. Bu eylem gerginliklerin artmasına neden oldu ve ABD’den hem Yunanistan’a hem de Türkiye’ye benzer silah transferlerinin daha fazla akışını tetikledi. 1998’in sonlarında ABD hükümeti, Türk Donanması Knox ve Perry Sınıfı fırkateynlerini sattı. Bir yıl sonra, daha az sayıda Knox Sınıfı fırkateyn, savunma malzemesi olarak Yunanistan’a serbestçe verildi. Eylül 2001’de, Raytheon ile Evrimleşmiş Deniz Serçesi Füzeleri için 212 milyon dolarlık bir sözleşme bir kez daha hem Yunanistan’ı hem de Türkiye’yi bu deniz silahının alıcıları olarak belirtiyor. Her iki ülkeye yapılan satışların daha ayrıntılı bir karşılaştırması, Silah Satışları İzleme’nin Şubat 1999 sayısında bulunabilir .
Yunanistan, Türkiye’yi başlıca askeri düşmanı olarak görüyor. Yunanistan’ın silahlı kuvvetleri 168.000, Türkiye’nin 693.000 askeri bulunuyor. Bu sayısal dezavantajı gidermek için, Yunanistan hükümeti geçtiğimiz günlerde on yıllık 17 milyar dolarlık bir modernizasyon programı başlattı. Alışveriş listelerinde 60 savaş uçağı, altı yeni savaş gemisi, bir AWACS uçağı, iki yeni denizaltı, yeni tanklar, dört Apache saldırı helikopteri ve yedi nakliye helikopteri yer alıyor. Planlar ayrıca askeri ve yerel savunma endüstrisinin genel olarak yeniden yapılandırılmasını, mevcut F-4 Phantom savaş uçaklarının modernizasyonunu ve füzeler, uçaksavar sistemleri ve eğitim uçağı satın almayı da içeriyor. ABD’nin Yunanistan ve Türkiye’ye yönelik Dış Askeri Finansmanı 1998’de kesildi, ancak ABD hala her ülkeye ABD silahlarının satılmasında aktif bir rol oynuyor. Yunan yayınıElevtherotipia , eski Büyükelçi Nicholas Burns’ün Yunan yetkilileri bir ABD askeri uçağı lehine Eurofighter’ı satın almaktan caydırma girişiminde yer aldığını bildirdi.
Kaynak: https://www.kamupersoneli.net/
