Ağustos ayında açıklanan enflasyon verileri, piyasa beklentilerinin ciddi şekilde üzerinde geldi. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık yüzde 9,1 artarken, yıllık enflasyon yüzde 58,94’e yükseldi. Bu durum, Türk Lirası’nın değer kaybetmesine ve dolar kurunun yükselmesine neden oldu. Borsa ise TL bazlı rekor seviyeleri test etti.
Enflasyon Verileri Neler Gösteriyor?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ağustos ayı enflasyon verileri, piyasaları şaşırttı. Beklenti, TÜFE’nin aylık yüzde 7, yıllık yüzde 55,9 artması yönündeydi. Ancak gerçekleşen rakamlar, beklentilerin çok üzerinde çıktı. TÜFE aylık yüzde 9,1 artarken, yıllık enflasyon yüzde 58,94’e çıktı. Bu, Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en yüksek enflasyon oranlarından biri oldu.
Enflasyondaki bu sert artışın nedenleri arasında, küresel emtia fiyatlarındaki yükseliş, kur etkisi, talep canlılığı ve maliyet baskıları gösteriliyor. Özellikle gıda fiyatlarındaki artış dikkat çekiyor. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık yüzde 11,3, yıllık yüzde 72,8 artış gerçekleşti. Bu grupta fiyatı en çok artan ürünler ise domates, patlıcan ve salatalık oldu.
Dolar Kuru Nasıl Etkilendi?
Enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından dolar kuru hızla yükseldi. Dolar/TL kuru, gün içinde 25,20 seviyesine kadar geriledikten sonra, veriler sonrası 26,78 seviyesine kadar çıktı. Bu seviye, tarihi zirve seviyesine yakın bir nokta.
Dolar kurundaki bu yükselişin nedenleri arasında, negatif reel faiz oranları ve dış finansman ihtiyacı gösteriliyor. Merkez Bankası’nın politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 25 seviyesinde bulunuyor. Ancak bu faiz oranı, enflasyon oranının çok altında kalıyor. Bu da reel faiz oranının eksi yüzde 34 seviyesinde olduğu anlamına geliyor.
Reel faiz oranının negatif olması, TL mevduat sahiplerinin TL’den kaçmasına ve döviz varlıklarına yönelmesine neden oluyor. Ayrıca Türkiye’nin dış finansman ihtiyacının da artması, döviz talebini artırıyor. Ağustos ayında dış ticaret açığı 8,88 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Ağustos döneminde ise dış ticaret açığı geçen yılın aynı dönemine göre artarak 64 milyar dolara ulaştı.
Borsa Nasıl Etkilendi?
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi ise TL bazlı rekor seviyeleri test etti. Endeks gün içinde 8.180 seviyesini gördü. Bu seviye dolar bazında ise 303 dolara denk geliyor. Bu da kritik bir direnç noktasını işaret ediyor.
Borsadaki bu yükselişin nedenleri arasında, şirket karlılıklarındaki artış, yabancı yatırımcı ilgisi ve TL’nin değer kaybı gösteriliyor. Özellikle ihracatçı şirketlerin kur etkisinden olumlu yönde etkilendiği ve kar marjlarını artırdığı belirtiliyor. Ayrıca yabancı yatırımcıların da borsaya ilgi gösterdiği ve alım yaptığı görülüyor. TL’nin değer kaybının ise borsayı TL bazlı desteklediği ifade ediliyor.
Önümüzdeki Dönemde Neler Bekleniyor?
Enflasyon verilerinin beklentileri aşması, piyasalarda tedirginliğe neden oldu. Önümüzdeki dönemde ekonomi yönetiminin atacağı adımlar, piyasaların seyrini belirleyecek. Merkez Bankası’nın faiz politikası, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın mali disiplin ve reform adımları, piyasaların yakından takip edeceği konular olacak.
Özellikle Orta Vadeli Plan’ın açıklanması, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye güvenini artırması açısından önemli olacak. Ayrıca bankalar üzerindeki baskının da artabileceği ve TL mevduatın artırılması için çeşitli düzenlemeler ve enstrümanlar gündeme gelebileceği belirtiliyor.
