Ağustos ayında enflasyon rekor kırdı, dış ticaret açığı büyüdü: Türkiye ekonomisi ne durumda?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayında tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yüzde 1,12 artarak yüzde 9,02’ye yükseldiğini açıkladı. Bu oran, Cumhuriyet tarihinin en yüksek ağustos ayı enflasyonu olarak kayıtlara geçti. Aynı zamanda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), ağustos ayında dış ticaret açığının 6,3 milyar dolara çıkarak yılın en yüksek seviyesine ulaştığını duyurdu. Bu gelişmeler, Türkiye ekonomisinin karşı karşıya olduğu sorunları bir kez daha gündeme getirdi.
Enflasyon rakamları güvenilir mi?
TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamları, uzun süredir tartışma konusu oluyordu. Birçok ekonomist ve vatandaş, gerçek enflasyonun çok daha yüksek olduğunu ve TÜİK’in verilerinin manipüle edildiğini iddia ediyordu. Ancak, yeni Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in göreve gelmesiyle birlikte, TÜİK’in hesaplama yöntemlerinde bazı değişiklikler yapıldığı ve rakamların daha objektif hale getirildiği belirtildi.
Finans uzmanı Evren, tele1’de katıldığı bir programda, bu konuda umutlandığını söyledi. Evren, “Mehmet Şimşek’in devir tesliminde söylediği rasyonel, akılcı politikalar için atılmış önemli bir adım olarak görüyorum. Dünyanın hiçbir yerinde istatistik verileri tartışılan bir ülkeye kimse gelip yatırım yapmaz. Bugün enflasyonun hissedilen en yakın bir oranda açıklanması cesurca bir hamle” dedi.
Enflasyonla mücadele nasıl yapılacak?
Ağustos ayında yüzde 9 seviyesine çıkan enflasyon, hedeflenen yüzde 5’in çok üzerinde gerçekleşti. Bu durum, hem vatandaşların alım gücünü hem de üretim faaliyetlerini olumsuz etkiliyor. Enflasyonla mücadele için ise, ekonomik politikalarda tutarlılık ve şeffaflık gerekiyor.
Finans uzmanı Remzi, yaptığı değerlendirmede, enflasyonla mücadele için faiz silahının kullanılması gerektiğini vurguladı. Remzi, “Enflasyonun geldiği bir ülkede yerel para birimi bu kadar mı artar? Bu bir çelişki değil mi? Ya kuru bırakacaksın ya faiz silahını çekeceksin. Sen faiz silahını da kırdın gıdım gıdım çekerken ama diğer taraftan da dolarız tutmaya çalışıyorsun Türk lirasını değerlendirmeye çalışıyorsun. İşte burada bir çelişki var. Mehmet Şimşek’in rasyonel politikalarının devamını bize göstermesi gerekiyor” diye konuştu.
Dış ticaret açığı nasıl kapatılacak?
Ağustos ayında dış ticaret açığının 6,3 milyar dolara yükselmesi, Türkiye’nin cari açık sorununu da derinleştirdi. Cari açık, bir ülkenin dışarıya olan borcunu gösteren bir göstergedir. Cari açığın yüksek olması, ülkenin dış finansmana bağımlı olması ve ekonomik krizlere karşı savunmasız olması anlamına gelir. Cari açığı kapatmak için ise, ihracatı artırmak ve ithalatı azaltmak gerekiyor.
EvrenDevrim Zelyut, yaptığı açıklamada, dış ticaret açığının kapatılması için üretim yapısının değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Evren, “Türkiye’nin ihracat yapısı çok düşük katma değerli. Biz daha çok tekstil, gıda, otomotiv gibi sektörlerde ihracat yapıyoruz. Ama bunların çoğu da ithal girdiye dayalı. Yani biz ithal edip işleyip satıyoruz. Bu da bize çok fazla katkı sağlamıyor. Bizim ihracatımızı yüksek teknolojiye, yenilikçiliğe, Ar-Ge’ye dayandırmamız lazım. Böylece hem katma değerimizi hem de rekabet gücümüzü artırabiliriz” dedi.
Remzi Özdemir ise yaptığı yorumda, dış ticaret açığının kapatılması için iç talebin azaltılması gerektiğini belirtti. Remzi, “Türkiye’nin ithalatı çok yüksek. Bunun sebebi de iç talebin çok fazla olması. Biz tüketim toplumu olduk. Her şeyi alıp satıyoruz. Ama bunun karşılığında üretmiyoruz. Bu da bize borç olarak geri dönüyor. Bizim iç talebi azaltmamız lazım. Bunu da tasarrufu artırarak yapabiliriz. Tasarruf oranımız çok düşük. Bizim tasarrufu teşvik etmemiz lazım. Böylece hem ithalatımızı azaltırız hem de yatırım kaynağı yaratırız” dedi.
Sonuç
Türkiye ekonomisi, ağustos ayında enflasyon ve dış ticaret açığı gibi iki önemli sorunla karşı karşıya kaldı. Bu sorunların çözümü için ekonomik politikalarda tutarlılık, şeffaflık ve reform gerekiyor. Finans uzmanları Evren ve Remzi, tele1’de bu konuları değerlendirdiler ve çözüm önerilerini paylaştılar.
