Ali Hamaney Kimdir, Neden Bu Kadar Etkili?
İran'ın dini lideri Ali Hamaney, 1989'dan bu yana ülkenin en yüksek otoritesi. Peki, kimdir Hamaney? Nereden geldi, nasıl yükseldi, gücü nereye kadar uzanıyor? İşte tüm yönleriyle Hamaney dosyası.
İran İslam Cumhuriyeti’nin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney</strong>, sadece ülkesinin değil, bölgenin kaderini belirleyen en güçlü figürlerden biri olarak öne çıkıyor. 1989’dan bu yana görevde olan Hamaney’in siyasi geçmişi, dini altyapısı ve liderlik tarzı, İran’daki rejimin ruhunu yansıtıyor.
Meşhed’den zirveye: Dini eğitimle şekillenen bir lider
1939 yılında Meşhed kentinde doğan Hamaney, küçük yaşlardan itibaren dini eğitim aldı. Kum ve Meşhed'deki medreselerde aldığı eğitim, onun fıkıh ve siyasetle erken yaşta buluşmasına zemin hazırladı. Devrim lideri Humeyni’nin öğrencisi olması, onu İslam Devrimi’nde etkin bir aktör haline getirdi.
1960’lardan itibaren Şah karşıtı vaazlarıyla dikkat çeken Hamaney, birçok kez tutuklandı, sürgüne gönderildi. 1979’daki devrimle beraber yönetimde aktif rol aldı. 1981 yılında cumhurbaşkanı seçildi ve savaş yıllarının zorlu atmosferinde liderlik tecrübesi kazandı.
Humeyni'nin ölümü sonrası sürpriz şekilde dini liderliğe getirilen Hamaney, o dönem "Ayetullah" unvanını taşımıyordu. Ancak kısa sürede bu unvanı aldı ve liderlik yetkilerini sağlamlaştırdı. O günden bu yana İran’da nihai karar mercii haline geldi.
Hamaney’in yetki alanı nereleri kapsıyor?
- Silahlı kuvvetlerin başkomutanlığı
- Tüm devlet organlarının denetimi
- Dış politika ve nükleer stratejilerin belirlenmesi
İran Anayasası’na göre bu yetkiler, onu diğer tüm kurumların üzerinde konumlandırıyor.
Hamaney’in liderliği, reform taleplerine karşı koyan muhafazakâr çizgisiyle tanınıyor. ABD ve İsrail’e karşı sert tutumu, İran’ın dış ilişkilerdeki duruşunu şekillendiriyor. Lübnan, Yemen, Irak gibi ülkelerdeki vekil aktörlerle kurduğu ağ ise bölgesel nüfuzunu artırıyor.
2025 itibarıyla tablo ne?
85 yaşındaki Hamaney’in sağlığı ve sonrası en çok konuşulan konulardan biri. Yerine geçebilecek isimler arasında en dikkat çeken ise oğlu Mücteba Hamaney. İran’ın siyasi geleceği, bu haleflik tartışması üzerinden yeniden şekillenebilir.
Bakmadan Geçme
