Londra merkezli bazı yabancı bankaların Türk bankalarına olan döviz işlemi kaynaklı Türk lirası yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmeyerek temerrüde düşmeleri üzerine Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) harekete geçti. BNP Paribas SA, Citibank NA, UBS AG’e yasak getirdi.
Alınan kararda, “Bu üç banka Türkiye’deki bankalara karşı olan Türk Lirası yükümlülüklerini vadesinde yerine getirmediği tespit edildiğinden, yurt dışında kurulu söz konusu bankalar dahil ülke bankalarımıza Türk Lirası yükümlülüğünü yerine getirme konusunda gecikmeye düşen tüm yabancı bankalar ve söz konusu bankaların yurt dışında kurulu grup bankaları ile bir bacağı Türk Lirası olan yeni bir döviz işleminin yapılmamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine Kurul tarafından karar verilmiştir” denildi.
ABD’DE DE PARA ÖDEDİLER
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan bankacılık kaynakları, “Yapılan işlem sonrasında ortaya çıkan yükümlülüğün yerine getirilmemesi tüm dünyada belli müeyyidelere tabidir. Yerli ya da yabancı bir bankanın satmış olduğu ABD dolarını, SWIFT sistemi üzerinden alıcı bankaya ödememesi sonucunda ortaya çıkan tablo ve uygulanacak cezai yaptırımlar ne ise, yerli ya da yabancı bir bankanın satmış olduğu TL’yi EFT sistemindeki alıcıya ödememesi durumunda da benzer şekildedir” dedi. Ayrıca, ismi geçen bankalar arasında yer alan BNP Paribas’ın geçtiğimiz yıllarda gelişmekte olan ülke para birimlerinde yaptığı manipülatif işlemlerden ötürü ABD bankacılık otoritelerine 350 milyon dolar ceza ödemek zorunda kaldığı hatırlatıldı.
2008’DEN SONRA HERKES ÖNLEM ALIYOR
2008 finansal krizi sırasında ve sonrasında tüm dünyada benzer örneklerde serbest piyasa isleyişini bozacak şekilde kısa vadede sert fiyat hareketlerine neden olup panik yaratarak haksız kazanç elde eden kişi ve kuruluşlara karşı caydırıcı önlemlerin alınıyor.
Böylece aykırı davranışların cezalandırılması ekonomik gerçeklere örtüşmeyen fiyat oluşumunu ve ortaya çıkabilecek sistematik risklerin önlenmesi amaçlanıyor.
Manipülatif işlemlere aracılık yapılan bankalar uyarıldı
BDDK tarafından bankalara gönderilen yazıda, sözü edilen yurt dışı finansal kuruluşların yaptığı işlemlere ya da benzeri manipülatif faaliyetlere aracılık eden yurt için bankalar hakkında da gerekli idari işlemlerin tesis edileceği vurgulandı. Ayrıca, döviz kuru ve faiz dahil, finansal piyasalarda yapay fiyat oluşumuna neden olacak bütün işlemlerin Bankacılık Kanunu’nun 76. Maddesi ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde suç sayıldığı bankalara hatırlatıldı. Aldatıcı bir mekanizma veya kurgu yoluyla döviz kuru ve faiz dahil bir finansal aracın fiyatını suni olarak etkileyen veya etkileyebilecek eylemlere dahil olmak veya aracılık etmenin de aynı kapsamda olduğu hatırlatıldı.
