Yeni Kıdem Tazminatı Tavanı Belli Oldu: Kıdem Tazminatı Hesaplamasına Girmeyecek Ücretler

Kıdem tazminatı çalışanların işverene karşı en büyük güvencesi olarak biliniyor. İşçiler işten çıkarıldıklarında veya işten çıkması için mobbingle karşılaştığında kıdem tazminatı hakkı kazanıyor. İşçiye işten çıkarılacağı erken bildirilmediğinde ve iş bulması için süre tanınmadığında ihbar tazminatı hakkı da veriliyor.

Kıdem tazminatı taban ve tavan olmak üzere iki şekilde uygulanıyor. Bir işçi çalıştığı yıl kadar SSK’ya ödenen brüt ücreti işten ayrılırken alıyor. Asgari ücret için taban uygulama söz konusuyken, brütü yüksek olanlar için tavan uygulaması devreye giriyor. Hakem heyetinin memur ve emekli zammını belirlemesiyle kıdem tazminatı tavan rakamı da şekillendi..

MEMUR VE EMEKLİYE 4+4 ZAM

Hükümet ile sendikalar arasında yürütülen zam görüşmelerinden herhangi bir sonuç çıkmadı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk sürecin hakem heyetine kaldığını duyurdu. Hakem heyeti toplantıda hükümetin revize ederek sunduğu son teklif olan 4+4’ü onayladı. 2020’nin ilk ayında emeklilere ve memurlara yüzde 4 zam yapılacak. Zamma enflasyon farkı da eklenecek. Enflasyon yüzde 5’in üzerinde olursa emekliler fark kadar ek zam alacak.

ZAM KARARI İLE KIDEM TAZMİNATI TAVANI DA BELLİ OLDU

Uzun süre devam eden zam pazarlığının ardından emeklilerin ve memurların alacağı zam belli olurken, kıdem tazminatında yaşanacak olası artış da belli oldu. Buna göre; memur ve memur emeklilerine yapılan zam oranınca kıdem tazminatı tavanı artacak.

Kıdem tazminatı 2019 yılında 6 bin 380 TL tavan ücretten ödeniyordu. Ocak ayında kıdem tazminatı tavan rakamı minimum 6 bin 635 TL olacak. 

KIDEM TAZMİNATINI KİMLER TAVAN ÜCRETTEN ALABİLİR?

Kıdem tazminatı tavan ödemeleri brüt ücreti yüksek olan çalışanlara yapılıyor. Ocak ayındaki zammın ardından kıdem tazminatı tavan uygulamasından yararlanabilecek olan çalışanların brüt ücretinin 6 bin 400 TL’nin üzerinde olması gerekiyor.

KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMASINA HANGİ ÜCRETLER EKLENMEZ?

Yasalara göre, işçinin çalıştığı her sene için 30 günlük brüt ücret karşılığında kıdem tazminatı hesaplanıyor. Çalıştığınız süre bir sene ise kıdem tazminatınız bir maaşınız üzerinden veriliyor. Tazminat hesabı yapılırken brüt maaşa düzenli ve nakit olarak yapılan tüm ödemeler de ekleniyor. Yalnız kıdem tazminatında bir de tavan maaş vardır. Bu tavan maaş yıldan yıla değişiklik gösterir. İşçinin geliri bu tavanın altındaysa tazminat verilirken aldığı maaş geçerli olur ancak işçinin tazminatı tavan maaşın üzerinde ise maaş ne olursa olsun kıdem tazminatı o tavandan hesaplanır.

Yıllık izin ücreti, evlenme yardımı, haftalık tatil ücreti, bayram harçlığı, hastalık yardımı, genel tatil ücreti, doğum yardımı, ölüm yardımı, izin harçlığı, jestiyon ödemeleri, teşvik ikramiyesi ve primleri, jübile ikramiyesi, seyahat primleri, devamlılık göstermeyen primler, fazla çalışma ücreti, iş arama yardımı, harcırah, bir kerelik verilen ikramiyeler, iş elbisesi ve koruyucu malzeme bedellerini ise kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmeyecek.

İŞVEREN HANGİ DURUMLARDA KIDEM TAZMİNATI ÖDER?

Yasalarımıza çalışanın işten ayrıldıktan sonra mağdur olmaması için üç ayrı tazminat sistemi konulmuş durumda:

1- İHBAR TAZMİNATI,

2- KIDEM TAZMİNATI,

3- GERİ DÖNÜŞ TAZMİNATI (VEYA KÖTÜ NİYET TAZMİNATI).

Kıdem tazminatı kişinin çalıştığı yıl ile brüt maaşının çarpılması ile hesaplanıyor. İşten kendi istek ve kusuru dışında çıkartılan (Bazı istisnalar ile istifa halinde de ödeniyor) çalışana en az 1 yıllık kıdem olması şartıyla tazminat ödeniyor. Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesilebiliyor. İhbar tazminatı ise çalışılan yıla göre belirleniyor ve 2 haftadan 8 haftaya kadar çıkıyor. Çalışana işten çıkacağı önceden bildirilmez ise kıdemine göre bu para ödeniyor..

KÖTÜ NİYET TAZMİNATI

Kötü niyet tazminatı fesih hakkını kullanırken işverenin yaptığı hatalarla ortaya çıkıyor. Birçok çalışan bundan habersiz olduğu için de bu tazminatı kaçırıyor. Oysa dediğimiz gibi ihbar tazminatının üç katı ödeniyor ve ciddi bir tutar oluşturuyor. Burada çalışanın işten çıkartılırken haksızlığa uğraması söz konusu. Örneğin bir işçi sadece evlendiği için ya da hamile kaldığı için işten atılmışsa devreye kötü niyet tazminatı giriyor. Ya da işçi hukuki haklarını aramışsa, örneğin ALO 170’e şikayette bulunmuşsa ve işten atılmışsa yine kötü niyet tazminatına hükmediliyor. Yine ırk, cinsiyet ayrımı, sendika üyeliği, hakkını arama gibi konularda da kötü niyet tazminatına hükmediliyor. Ayrımcılık yapıldığında yine bu kez ayrımcılık tazminatı da devreye girebiliyor. Çünkü işverenin eşit davranma yükümlülüğü bulunuyor.

GERÇEK MAAŞ ŞİKAYETİ

Bir işveren işçinin gerçek maaşını bordroya yansıtmıyor ve prim, vergi kaçırıyorsa çalışan şikayet konusu yapmış ve bu sebeple çıkartılmışsa kötü niyet tazminatı yine devreye giriyor. Çalışanın yasal hakkını araması sonucu işten atılması kötü niyet sayılıyor. Tazminata arabulucu ya da mahkeme karar veriyor.