'Erken Emeklilik' ve 'Emeklilikte Yaşa Takılanlar' EYT son durum ve son dakika gelişmeleri: 3 isimden EYT açıklaması

Türkiye’de 20 yılı aşkın süredir EYT sorunu çözülmeye çalışılıyor. Her geçen gün de iyice sarpa saran EYT sorunu hakkında akıllara takılan soruları Muğla Milletvekili Süleyman Girgin Egehaber.com’a özel yaptığı açıklamalarla açıkladı.

EYT KİMLERİ KAPSIYOR?

Ayrıca emekli olacağı yaştan 6 yıl, 10 yıl, 15 yıl daha geç emekli olmanın başlı başına mağdur olmak olduğunu belirten Girgin, “1999 tarihinde yapılan değişikliklerin geçmişe dönük olarak uygulanması vatandaşların vicdanlarını kanatmıştır. İşveren çalışamazsın yaşlısın diyor, devlet gençsin emekli olamazsın diyor. EYT mağdurları yeni bir hak istemiyor. Gasp edilen haklarının iadesini istiyor. EYT yasası 1999 yılında çıkan yasa ile mağdur olan çalışanları kapsıyor.” Dedi.

EYT KAÇ KİÇİ YARARLANACAK?

“1 Eylül 2019 itibariyle EYT sayısı 5.404.924 kişidir. Ancak yasa bugün çıksa 5 milyon 404 bin kişinin hemen emekli olması mümkün değildir.” İfadelerini kullanan Girgin, “Prim günü eksik olanlar, 25 yıllık sigortalı gününü tamamlayamayanlar emekli olamazlar. Yani bu durumda Emeklilikte Yaşa Takılanların emekliliği en az 10 yıllık süreye yayılacaktır. Yasa çıkarsa emekli olacakların sayısı 750 bin ile 1 milyon kişi aralığındadır.” Dedi.

EYT sorunu hakkında açıklama yapan Girgin’in açıklamaları şöyle:

SGK battı batıyor raporları Sayıştay'dan gelirken EYT ile birlikte kuruma eklenecek emekli maaşları nasıl karşılanacak?

SGK’nın tüm taşınır taşınmaz mallarına el konularak 2008 yılında 5510 sayılı kanunla yeniden yapılandırılan Sosyal Güvenlik Sistemi ile ilgili iktidarın tüm söyledikleri ve iddiaları ve beklentileri 2019 yılı itibarıyla çökmüştür. O dönem “kara delik” kapatıyoruz diye “devrim yaptık” diye sundukları SSK sisteminin geçmişten daha fazla açıkla yönetildiği görülmektedir.

Sormak gerek, neden karadelik kapatılamıyor? Aktif / Pasif oranı neden artmıyor da azalıyor?

Aktif / Pasif oranının bu kadar düşük olmasının sebeplerinden birisi işsizliktir ve kayıt dışı çalışmadır. SSK’nın 2018 yılında 15,7 milyar TL. olan açığı 2019 yılının ilk beş ayında 20 milyar oldu. Kriz ve dövizdeki artışın sonucu olarak yüzlerce işyeri, fabrika kapandı, binlerce işçi işten çıkarıldı. Prim ödeyemeyenlerin sayısı arttı, prim alacakları tahsil edilemedi.

Ülkeyi yönetenler lüks ve şatafat içinde yaşarken harcamaları kısmıyorlar. Bir elleri yağda bir elleri balda. Ama vatandaş işsiz vatandaşın tenceresinde aş değil yoksulluk kaynıyor. Her 4 gençten biri işsiz. İşsizliğe çare bulacaklar, kayıt dışı çalışmayı önleyecekler, primleri zamanında tahsil edecekler, sarayın israfını önleyecekler ve SSK açıkları onarılacak.

EYT’liler ile birlikte kuruma yıllık 14 milyar 400 bin liralık bir ödenek gelmektedir. Yasa çıkarsa emekli olacakların sayısı 750 bin kişidir. Ortalama 1600 TL den toplam 14 milyar 400 milyon maaş ödenecektir. Bu durumda emekli olanların çalışma hayatından çıkması amaçlanmalıdır. Emekli olanlar çalışma hayatından çıktıklarında işsizlere iş imkânı doğacaktır. Emekliler dolaylı vergilerle maaşlarının bir kısmını devlete geri ödemektedirler.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar sorunu son yirmi yıldır en fazla çözüm bekleyen konular arasında yer alıyor. EYT sorunu çözülmesini bekleyenler de yetkililer tarafından verilen sözlerin tutulmasını merakla bekliyor. Bu süreçte Eyt son dakika gelişmeleri arasında, Star gazetesi yazarı Resul Kurt EYT sorunu hakkında bir yazı kaleme alarak dile getirdi. Star gazetesi yazarı Resul Kurt’un yanı sıra TBMM Anayasa Komisyonu Eski Başkanı AKP'li Prof. Dr. Burhan Kuzu'dan ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun tarafından açıklama yapıldı.

EYT SON DURUM NE?

Star gazetesi yazarı Resul Kurt star gazetesinde yayınladığı köşe yazısında, “Kamuoyunda 'Emeklilikte Yaşa Takılanlar' olarak bilinen EYT’lilerle ilgili çözüm için Sosyal Politikalar Kurulu Başkan Vekili Prof. Dr. Vedat Bilgin hocamızın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından görevlendirilmesiyle büyük bir heyecan oluştu.” Diyerek EYT sorunu hakkında yaşanan son dakika gelişmesini dile getirdi.

RESUL KURT 3 ÇÖZÜM YÖNTEMİ SUNDU!

“Bir süredir gündemin en başında EYT olarak adlandırılan emeklilik yaşını bekleyenlerin talepleri ve buna ilişkin görüşler ve modeller yer alıyor.” Star gazetesi yazarı Resul Kurt, “Esasen benim de dahil olduğum ve 08.09.1999 öncesi çalışması olan ve halihazırda emekli olmayan herkesin dahil olduğu EYT’lilerin istekleri, beklentileri ve buna ilişkin çözüm/model önerileri çok konuşuldu. Ancak bunlardan 3 çözüm yöntemi öne çıktı. Çözüm yöntemleri arasında bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan 'kesintili emeklili' de var. Bu formüllere dönük benim de 8 ayrı önerim olacak.

'Emeklilik Yasası', 'Erken Emeklilik' ve  'Emekilikte Yaşa Takılanlar'

Bilindiği gibi 8 Eylül 1999 tarihinde resmi gazetede yayınlanan 4447 Sayılı Kanun'la kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 günlük prim ödeme gün sayısı olan emeklilik şartları değiştirilmiş ve 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenler için kadınlarda 40 ile 58 erkeklerde ise 44 ile 60 yaş arasında değişen kademeli geçiş süresi getirilmiş, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe girenler için de emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60'a, prim gün sayısı ise 7000 gün olarak belirlendi. Bir kişinin hangi koşullarda emekli olacağı, statüsüne göre ve tabi olduğu kanuna göre belirlenir. 2008’den önce SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı olmak üzere üç ayrı kurum ve 5 ayrı kanun söz konusuydu. Esasen EYT grubu homojen olmayıp, SSK, Bağ-Kur, Memur, Tarım SSK ve Tarım Bağ-Kur olmak üzere farklı statülerdeki çalışanlardan oluşuyor. Dolayısıyla da EYT gurubundaki beklentiler ve talepler de birbirinden farklı olabiliyor. EYT’lilerin en temel talebi, 1999'da yapılan bu değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesi ve 1999'dan önce çalışmaya başlayanların prim gün sayılarını doldurduğunda yaş şartını beklemeden emekli olabilmelerine imkan tanınmasıdır.” İfadelerini kullandı.

EYT SORUNU İÇİN YÖNTEMLERİ AÇIKLADI

Bunun yanı sıra EYT sorunu ile ilgili sunulan yöntemleri de dile getiren Kurt, yazısının “Yöntemler neler?” ara başlığında şu ifadeleri kullandı:

• EYT ile ilgili üç çözüm yöntemi öneriliyor. Üç yöntemden ilkine göre, 1969 ve öncesinde doğmuş yani 50 yaşını doldurmuş kadınlar ve 1964 ve öncesinde doğmuş yani 55 yaşını doldurmuş erkekler, 3600 gün pirim ödemişlerse birinci yöntemin yasalaşması halinde erken emekli olabilecek.

• İkinci yöntemde ise yaş şartı kaldırılıyor. Çalışma günü ve prim sayısı dikkate alınarak emekli olma imkanı getiriliyor. Buna göre 20 yıl çalışan bir kadın ve 25 yıl çalışan bir erkek, ikinci yöntemin yasalaşması halinde emekli olabilecek.

• Üçüncü yöntem ise EYT’lilerin de başından beri beklediği ve arzu ettiği bir düzenleme. Buna göre ise 1999 öncesinde işe başlayıp 5 bin gün çalışmış olanların yaş şartına takılmadan emekli olmaları.

EYT’lierin sayısı yaklaşık 6 milyon kişi civarında olup, hemen emekli olabileceklerin sayısı ise 1 milyon kişinin üzerinde. EYT’lilere emeklilik imkanı tanınmasının sosyal güvenlik sistemine maliyeti ise 10 yılda 700 milyar liranın üzerinde olacağı da tespitler arasında. Ancak emeklilikte yaşa takılanlara göre düzenleme yapılsa, sadece 700 bin kişi hemen emekli olabilecek ve bunun da maliyeti yıllık 10 milyar liranın biraz üzerine çıkacak.

EYT’lilere yönelik çözüm olabilecek önerilerden birisi de yurtdışında Finlandiya, Almanya gibi bazı ülkelerde örneği olan kesintili erken emeklilik modeli. Daha önce emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için yüzde 5 düşük maaşı kabul edenlere veya emekliliğe yaş şartından kaç yıl kalmışsa hesaplanacak bedelin peşin ödenerek hemen emeklilik modeli gündeme gelmişti. Buna göre Finlandiya’da 61 ve Almanya’da 63 yaşını dolduranlar, belli bir kesinti miktarını kabul etmeleri durumunda kısmi erken yaşlılık emekliliğne hak kazanabilmektedir. Almanya’da yıllık yüzde 3,6 oranında kesinti yapılmaktadır.

EYT SORUNUNA ÇÖZÜM ÖNERİLERİ!

Ayrıca yazısında EYT sorunu hakkında çözüm yollarını da sunan Kurt, “Neler yapılabilir?” başlığı altında şu ifadelere yer verdi:

EYT konusunda emeklilik formülünün olup olmayacağı veya ne şekilde uygulanacağı henüz netleşmiş değil. Bununla ilgili bir mutfak çalışması yapılacak. Ancak burada çözüme katkı sağlayacak bazı önerilerimiz olacak:

Yaş bekleyen prim ödemeden sağlıktan yararlandırılabilir.

Yıpranma hakkı olmayan ağır işlerde çalışan işçilere erken emeklilik verilebilir.

9000 prim gününü dolduranlara her 360 gün karşılığı dörtte biri yaştan düşebilir.

Emekli olup sosyal güvenlik destek primi ödeyenlerde her 360 gün prim ödenmesi emekli aylığına yüzde 1 ilave artış getirebilir.

Yaşını bekleyenlere Almanya, Finlandiya modellerinde olduğu gibi, emekliliklerine 2-4 yıl kalması durumunda  her yıl için yüzde 4-5 gibi bir oran üzerinden erken emeklilik kesintisi yapılarak emekli edilebilir.

Aylık bağlama oranları 50 yaş sonrası çalışmalar için artırılabilir.

50  yaş üstü çalışanların işe alımlarında vergi ve SGK teşviki getirilerek istihdam artışı sağlanabilir.

Çalıştıkça maaş düşmesi önlenebilir, aylık bağlama oranları artırılabilir.

BURHAN KUZU DA EYT SORUNU HAKKINDA AÇIKLAMA YAPTI

Star gazetesi yazarı Resul Kurt’un yanı sıra konuyla ilgili olarak ayrıca TBMM Anayasa Komisyonu Eski Başkanı AKP'li Prof. Dr. Burhan Kuzu da açıklamalarda bulundu.

EYT SON DAKİKA GELİŞMESİ: DÜZENLEME OLABİLİR!

Kuzu sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Emeklilikte Yaşa Takılan vatandaşlarımızdan binlerce mesaj alıyorum.Cumhurbaşkanımız, Prof.Dr.Vedat Bilgin hocamızı EYT’lilerle ilgili bir Rapor hazırlamak üzere görevlendirdi. Habertürk’ün canlı yayınında da ifade ettim; EYT ile ilgili kademeli olarak bir düzenleme olabilir." İfadelerini kullandı.

OK YAYDAN ÇIKTI!

Kurt ve Kuzu’nun yapmış olduğu EYT sorunu açıklamalarının yanı sıra Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun’da  emeklilikte yaşa takılanlar EYT için okun yaydan çıktığını açıkladı.

EMEKLİ OLACAKLAR!

"08/09/1999 öncesi sigortalı olan herkes EYT'lidir.” Diyen Erdursun, “Ancak Emekli olacağınız tarihi hesaplarken; Yasa çıkarsa, 18 yaş SGK başlangıcınıza göre; Kadınlar 20 Erkekler 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 günü tamamlayanlar emekli olacaklardır." İfadelerini kullandı.