ANKARA (AA) – İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın ABD yaptırımlarını aşıp İran ile ticarete devam edebilmek için kurdukları özel ticari mekanizmanın ilaç ve gıda ticaretiyle sınırlı tutulmasına tepki gösterdi.
Mehr Haber Ajansı’na açıklamalarda bulunan Kasımi, INSTEX adı verilen özel ticari mekanizmanın ABD’nin yaptırım listesinde yer alan ürünlerin ticaretini kapsamamasını eleştirdi.
Kasımi, “INSTEX yalnızca ilaç ve gıda ürünlerinin ticaretine imkan sağlıyor. ABD yaptırımları listesinde yer alan ürünleri kapsamıyor. Bunu doğru bulmuyoruz.” dedi.
Nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarının kurduğu ticari mekanizmayla Tahran’ın balistik füze programının ilişkilendirilmesine de karşı çıkan Kasımi, “Bazı Avrupa ülkeleri İran’la iyi ilişkilere sahip değil. Onlar, İran’ın gerçeklerini anlayamıyorlar. Avrupa’da bazı kesimler İran’ı baskı altına almaya çalışıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
İran’ın finansal yapısını uluslararası normlara uygun hale getirecek reformlara imkan sağlayacak kara paranın aklanması ve teröre finansın engellenmesine ilişkin yasa hakkında da değerlendirmelerde bulunan Kasımi, meclisten geçen yasayı onaylaması için Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyine çağrıda bulundu.
Yasanın onaylanarak İran’ın Mali Eylem Görev Gücü’ne (FATF) üye olması gerektiğini belirten Kasımi, “Birçok ülke FATF’ı kabul etti. İran FATF’ı kabul etmez ve yasalarını buna göre düzenlemezse uluslararası ticareti yönlendiremez.” ifadelerini kullandı.
Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanlarının 31 Ocak’ta Romanya’nın başkenti Bükreş’te İran’la ticaret için ortak bir ödeme mekanizması ve şirket kurduklarını duyurmasının ardından, INSTEX’in Fransa’nın başkenti Paris merkezli olacağı ve yöneticiliğine Alman Per Fischer’in getirileceği aktarılmıştı.
Mekanizma, AB’ye ABD doları kullanmadan İran ile doğrudan ticaret imkanı sağlayacak. AB’nin uzun süredir üzerinde çalıştığı yeni mekanizmanın İranlı ve Avrupalı uzmanlar arasındaki birkaç aylık görüşmeler sonrasında operasyonel hale geleceği belirtiliyor.
İlk aşamada, ambargo dışı ilaç ve gıda gibi ürünlerini kapsayacak mekanizma, İran’ın petrol ticaretine imkan sağlamayacak. Ambargoya dahil olmasa da finansal ve bankacılık yaptırımları nedeniyle bu malların ticareti mümkün olmuyordu. ABD doları kullanmadan çalışacak mekanizmanın bankalar ve şirketlere yaptırım tehdidi olmadan çalışma imkanı sağlaması öngörülüyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde kara para aklamayla mücadele edilmesi için kurulan FATF, kara paranın aklanması ve terör finansmanının engellenmesine yönelik 37 üye ülkenin bankacılık ve mali sistemini denetliyor.
