Uzman akademisyen yeniden inşa çalışmaları için Şili formülünü önerdi! Şili formülü nedir, nasıl uygulanabilir?
İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nde İnşaat Mühendisliği Bölümünde öğretim üyesi görevini üstlenen Doktor Cemalettin Dönmez yeni yapılacak binalar için Şili formülünü tüm detayları ile aktardı. Kahramanmaraş’ta meydana gelen 11 ili etkileyen deprem sonrası 8 kişilik bir ekip oluşturularak Hatay’ın merkezindeki Antakya’ya gidildi ve 500 bina üzerinde inceleme yapıldı.
“Enkazın olduğu yerde toz sonucu ekibin yarısı hastalandı. İzmir’e dönmek zorunda kaldı” diyen Dönmez; 2000 yılı öncesinde inşa edilmiş bina sayıları fazla olduğu için böyle bir yıkım oluştuğunu ifade etti.
ŞİLİ FORMÜLÜ NEDİR?
Akademisyen Şili formülünün önemini vurgularken, “Can kaybının önlenebilmesi adına inşaat maliyetlerinde sigorta olarak kabul edilecek bir formül uygulanmalıdır” dedi.
“Bölgede Şili formülünü uygulamak yapı malzemelerinde maliyeti %5 ile %10 civarında artıracak. Ancak kayıplarda büyük düşüşler yaşanacak. Bu formülü kullanılırsa bir sigorta görevi üstlenecektir. Şili formülü ile bina güçlendirme çalışmalarında binaya perde eklenecektir. Formülün esası zaten buna dayanıyor. Dolgu duvar alanları beton duvar haline dönüştürülüyor.”
TOKİLERİN SIRRI NEYDİ?
Şili formülü ile yapılacak binalar için akademisyen; “Bırakın yıkılmayı hasar dahi almıyor” dedi. Bu durum kayıpları azaltacak. Akademisyen özellikle TOKİ konutlarındaki iyi performansa dikkat çekti. Bunun nedeni olarak tünel kalıp kullanımından kaynaklanıyor, dedi. Binaların çoğunda büyük yoğunlukla perde duvar kullanılıyor. Doğru uygulandığında binanın performansı bir anda mükemmel hale geliyor.
SADECE TEK BİNA YIKILDI!
Uzman akademisyen; “Büyük kayıpların yaşandığı Antakya’nın Saraykent Mahallesinde 131 farklı bina üzerinde inceleme yapıldı. Bu binaların 2010 yılından sonra inşa edildiği görüldü ve bu bölge büyük oranda ayakta kalmıştı. 131 binanın yalnızca bir tanesi yıkılmıştı. İçlerinden iki bina ise riskli bulunmuştu. Geri kalan %90’lık kısım ağır hasarlı fakat ayaktaydı” dedi.