Çalıştığı işyerinden ayrılmak isteyen, daha iyi koşullarda iş bulma imkânı olan işçiler, kıdem tazminatlarını nasıl alabileceklerini merak ediyor.
Kıdem tazminatı alabilmek için ne gibi şartlar gerekir?
Son işyerinde en az bir yıl çalışılarak hak kazanılan kıdem tazminatı normalde emeklilikte, vefat halinde veya işveren tarafından işten atılma durumunda alınabiliyor. Bunun dışında kıdem tazminatı alabilmek için işçinin haklı bir nedenle istifa etmesi veya erkeklerin askerlik, kadınların da evlendikten sonra bir yıl içinde istifa etmesi gerekiyor.
Kıdem tazminatı hesabı nasıl yapılıyor?
Mevcut durumda kıdem tazminatı hesaplanırken şu formül uygulanıyor: Çalışılan süre X brüt maaş (Tavan: 6.017 TL)= Ödenecek tazminat. Burada ortaya çıkan miktardan damga vergisi dışında hiçbir kesinti yapılamıyor. Son işyerindeki çalışmalar için ödenen kıdem tazminatı, her hizmet yılı için en son 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanıyor.
BRÜT MAAŞ NASIL YÜKSELTİLEBİLİR?
Tazminatın ne kadar ödeneceğini ‘brüt maaş’ belirliyor. Fakat tazminatta ödenen tutarı yükseltmeniz mümkün. Çünkü brüt maaş sadece maaşınızdan değil, size düzenli olarak yapılan tüm ödemelerden oluşuyor. Burada ödemelerin ya da yardımların devamlılık arz etmesi, kesin olması, işyerinde kullanılmak üzere verilmemiş olması gerekiyor. Düzenli ödenen primler, telifler, ikramiyeler de brüt maaşa eklenmrlidir. Örneğin, işveren, her yıl düzenli olarak Ramazan kolisi veriyorsa; bu da kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilir.
KIDEM TAZMİNATI TAKSİTLE ÖDENEBİLİR Mİ?
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanması durumunda, kıdem tazminatı ödemesinin nakit olarak tek seferde yapılması gerekiyor. Tutar, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren geriye doğru hesaplanıyor. Ancak işveren kıdem tazminatı ödemesini taksitle ödemek isterse bunu çalışana bildirmesi ve onun da bu talebi kabul etmesi gerekiyor. Bu durumda ödeme taksitle yapılabiliyor ve işçinin taksitlendirilerek ödeme için faiz talep etme hakkı da bulunuyor. Ancak bu hakkın kullanılması için ihtirazi kayıt bulunması gerekiyor. Eğer işveren kıdem tazminatını ödemeyi geciktirirse bu durumda faiz uygulanıyor ve bu faiz mevduata uygulanan en yüksek faiz olarak belirleniyor. Bu gecikme faizi de sözleşmenin fesih tarihinden itibaren hesaplanıyor.
KİM HANGİ KOŞULDA KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR?
Emekli olmadan kıdem tazminatı alma koşulları, işe ilk defa başlanan tarihe göre değişiyor. İşe giriş tarihine göre, koşullar şöyle:
8 Eylül 1999’dan önce işe girenler: 15 yıl sigorta, 3600 gün prim.
9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında işe girenler: 25 yıl sigorta, 4500 gün prim.
1 Mayıs 2008’den sonra işe girenler: 25 yıl sigorta, 5400 gün prim.
9 Eylül 1999’dan sonra işe girenler: Sigortalılık süresi şartı aranmaksızın 7000 prim günü
9 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayanlar emekli olmadan kıdem tazminatını alma hakkını 2024 yılından itibaren elde edecek. Bunlar içerisinde kesintisiz olarak yirmi yıl çalışarak 7000 gün prim ödeyenler ise gelecek yıl sonbahardan itibaren, emekli olmadan kıdem tazminatını almaya hak kazanacak.
