Türkiye Büyük Millet Meclisinde tüm maddeleri ve teklifin kendisinin oylandığı Cumhurbaşkanlığı Sistemi Meclis’ten geçti. Cumhurbaşkanlığı Sistemi teklifi için Meclis defteri kapatıldı. Bundan sonraki aşama halk oylaması olacak. Sadece Türkiye’ye özgü bir model olan Cumhurbaşkanlığı Sisteminin iki önemli özelliği bulunuyor. Bu önemli özelliklerle yürütme tek başlı hale gelecek, yasama ve yürütmeyi doğrudan halk belirleyecek.
Konu ile ilgili olarak Star Gazetesi yazarı Şerife Güzel’in aktardıklarına göre, Türkiye’nin, kendi ihtiyaçlarını karşılamak ve kendi sorunlarını çözmek için geliştirdiği “Cumhurbaşkanlığı” sistemi, iki önemli yeniliği içeriyor. Bunların en başında, “yürütmenin tek başlı hale getirilmesi” geliyor. İkinci yenilik ise, “yasama ve yürütmenin doğrudan halk tarafından belirlenmesi”. Bu önemli iki ayak üzerinde işleyecek sistem, meşruiyetini doğrudan seçmenden alacak.
SADECE SEÇMENE HİZMET
Böylelikle anti-demokratik müdahalelerin odağı olmaktan çıkartılarak, demokratik kurumsallaşmanın ana merkezlerinden biri haline gelecek. Meşruiyetini sandıktan alan ve seçmene karşı siyasi sorumluluk yüklenmiş olacak olan Cumhurbaşkanları, artık sadece seçmene hizmet eden siyasal aktörler olacak. Türkiye’nin geliştirdiği Cumhurbaşkanlığı sistemi, genel olarak başka ülkelerdeki başkanlık sistemleri ile aynı, özelde ise kendine has özellikleri olan bir sistem olarak öne çıkıyor. Temel özellikleri itibariyle başkanlık sistemi özellikleri çerçevesinde tasarlanan yeni modelin de başka ülkelerdeki modellerin tıpa tıp aynısı olma imkanının olmayacağı dikkate alınarak, Türkiye’ye ait yerli ve milli bir model geliştirildi. Cumhurbaşkanlığı sistemi 93 yıllık Cumhuriyet Rejimine olan bağlılığın ifadesi olarak bilinçli tercih edildi.
ÇİFT BAŞLILIK BİTECEK
Cumhurbaşkanlığı makamının korunması, Türkiye’nin siyasi rejimin değişeceğine yönelik dayanaktan yoksun ithamlara karşı verilen en güzel cevap niteliği taşıyacak. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan bu yana var olan saygın bir makam ve kurum olarak varlığını sürdüren Cumhurbaşkanlığına daha büyük anlamlar yüklenecek. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin milletin yabancısı olduğu bir unsuru içermediğine işaret etme amacı taşıyor. Cumhurbaşkanlığı sistemi çift başlı yürütmeden kaynaklı krizleri sonlandıracak. Yetki ve sorumluluk sınırları iyi belirlenmiş bir hükümet sisteminde yönetebilirlik daha kolay sağlanacak. Yürütme alanından sorumlu, yetki ve sorumlukları net belirlenmiş Cumhurbaşkanının ülke ihtiyaçlarına uygun politika belirlemesi ve uygulaması şimdiki sisteme göre daha etkili sonuçlar üretecek. Referandumdan da geçmesi durumunda Cumhurbaşkanlığı seçimleri, meşruiyetini doğrudan seçmenden alan yapısı ile anti-demokratik müdahalelerin odağı olmaktan çıkarılacak ve demokratik kurumsallaşmanın ana merkezlerinden biri haline gelecek. Sandıktan meşruiyetini alan ve seçmene karşı siyasi olarak sorumluluk yüklenmiş olan Cumhurbaşkanları, sadece seçmene hizmet eden siyasal aktörler olacak. Yeni sisteminin, dünyadaki diğer başkanlık sistemlerinden ayrı olarak iki noktasıyla dikkat çeken bir özellik taşıyor. Sistem, “doğrudan halk tarafından seçimle belirlenen yasama ve yürütme” ve “Tek başlı yürütme” şeklinde iki önemli ayağa oturacak.
SANDIK İRADESİ BELİRLEYİCİ OLACAK
Seçimler sonrasında Cumhurbaşkanı, TBMM’nin güvenoyuna ihtiyaç duymadan bakanları atamak suretiyle hükümeti kuracak. Böylece hükümet kuramama sorunu kökten çözümlenecek. Yasama ve yürütme arasında uyumlu bir işbirliğinin oluşmasını desteklemek için Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimleri eş zamanlı olarak aynı günde yapılacak. Türkiye’de geçmiş dönemlerde yaşanan vesayet odaklarının benzerinin oluşturulmaması ilkesi dikkate alınarak, farklı ülkelerdeki başkanlık modellerinde olduğu gibi başkan ve başkan yardımcısının birlikte seçimi tercih edilmedi. Seçilmiş başkan yardımcılarının bazen seçilmiş başkanı görevden uzaklaştırmayı hedefleyen anti-demokratik müdahalelerin aktörü olabildiği dikkate alınarak, Cumhurbaşkanının yardımcılarını kendisinin ataması kuralı benimsendi.
‘Devlet ile halk arasında köprüyüz’
Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, Başbakan Binali Yıldırım’a Kamu Denetçiliği Kurumunun (KDK) çalışmaları hakkında bilgi verdi. Önceki gün gerçekleşen kabulde Malkoç, vatandaşların hak arama kültürünü yaygınlaştırmak, idarenin hizmet standardını yükseltmek, iyi yönetimin oluşmasında idareye yol göstermek, kamuda şeffaflığı sağlamak ve bürokratik oligarşi ile mücadele için çalışmalara devam ettiklerini belirtti. Kuruma bugüne kadar 24 bin 851 başvuru yapıldığına işaret eden Malkoç, devletle vatandaş arasında köprü olacaklarını ifade etti.
Kamupersoneli.net | ANKARA
