Yargı reformu strateji belgesi içerisinde neler var? Yargı paketi ile tutukluluk süresi üst sınırı ne kadar? Yargı Paketi teklifi hakkında son dakika gelişmeleri!

Yargı reformu strateji belgesine dair ilk yargı paketinin çerçevesi artık belli oldu! Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunuldu. Bu paket 65 dolayında bir maddeden oluşuyor. AK Parti'nin kanun teklifini kısa sürede Meclis Başkanlığı'na sunması bekleniyor.

Adalet Bakanlığının uzun bir araştırma inceleme ve temaslar sonucunda hazırladığı yargı reformu strateji belgesi, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kısa bir süre önce Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanmıştı. Yargı reformu strateji belgesinde yer alan hususların, reformların hayata geçirilmesi için de yargı paketleri yoluna gidilecekti. Yargı paketleri hazırlanıp Meclis'ten geçirilmesi ile yargı reformu strateji belgesinde yer alan hususlar bir bir hayata geçirilecek. Bu konuda Adalet Bakanlığı teknik hazırlıklarını tamamladı. AK Parti grubu da ilk yargı paketini, aslında yargı paketi stratejisi belgesinde yer alan üzerinde nelerin hayata geçirilmesine dair ilk yargı paketine son şeklini verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün bir görüşmesi vardı. Yargı reformunun strateji belgesine dair hazırlanan ilk yargı paketine dair bir görüşme gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, hazırlanan ilk yargı paketinin sunumu yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da onayının alınmasından sonra 65 maddeden oluşan ilk yargı paketine son şekli verilmiş oldu. Şu sıralarda AK Parti grubunun bu teklifi kısa bir süre içerisinde meclis başkanlığına sunması bekleniyor. Daha önce Aslında 3 ya da 4 büyük yargı paketi şeklinde bir yargı reformu strateji belgesi yer alan hususların hayata geçirileceği ifade edilmişti, ancak son aşamada karar verildiği üzere iki paket gündeme gelecek ve bu iki yargı paketinde toplamda 130 maddeden oluşacak. Bu paketler ve meclise ilk gelen yargı paketinin detayları tam olarak belli oldu.

Yargı Paketi 65 maddeden oluşuyor. AK Parti grubundaki son yapılacak değerlendirmeler sonucunda bu madde 65 madde, 70 dolayına çıkabileceği de ifade edilebiliyor. Peki yargı reformu strateji belgesinde neler var?

YARGI REFORMU STRATEJİ BELGESİ NELER GETİRİYOR?

1- Hukuk alanındaki mesleklere girişte bir sınav geliyor. Avukat adayı olabilmek için, hakim, savcı ve noter adayı olabilmek için artık sınav gerekecek. Hakimlikte ve savcılıkta mülakatın daha güvenilir hale getirilebilmesi için mülakat komisyonu genişliyor.

2- Hukuk fakülteleri, 190 bininci sıra yerine 100 bininci sıradan öğrenci kabul edecek. Çok umut veren bir hukuk eğitimi reformu gerçekleşiyor.

3 -Vatandaşların avukatlık hizmetinden daha rahat yararlanabilmesi ve adalete erişim haklarının önündeki engellerin azaltılması için avukatlık hizmetlerindeki KDV yükü düşürülüyor.

4 -Tapuya ilişkin işlemlerin, gayrimenkulün aynına ilişkin sözleşmelerin, bazı kira sözleşmelerinin sadece avukatlar tarafından yapılması, bu işlemlerin hem hukuka uygun olmasını sağlayacak hem de uyuşmazlık çıkmasını önleyerek adliyelerdeki iş yükünü azaltacak.

5 - Belli kıdemin üzerindeki avukat meslektaşlarımıza hususi damgalı pasaport yani yeşil pasaport verilecek.

6 - İfade özgürlüğünün korunması, geliştirilmesi, reform belgesinin ilk hedefi. Bunun için somut adımlar atılacak.

7 - Tutuklama kararlarının kes-yapıştır gerekçelerle verilmesini önleyecek tedbirler öngörülüyor.

8 - 15 yaşından küçük çocukların suça sürüklenmeleri halinde ilk defasında belli başlı bazı ağır suçlar dışında ceza davası yerine başka yöntemlerin uygulanarak bu çocukların topluma kazandırılması hedefleniyor.

9 - Stajyer avukatlar, avukat yanında sigortalı çalışıp ücrete hak kazanabilecekler.

10 - Kamu avukatlarının hem ek göstergeleri düzenlenecek, mesleğe yakışır seviyeye getirilecek hem de hak ve yetkileri, statüleri iyileştirilecek.

11 - Vatandaşlara hukuki himaye sigortası getirilecek. Bu, vatandaşların avukatlık hizmetinden çok daha rahat yararlanmasını sağlayacak bir husus.

12 - İcra yoluyla satışların illegal oluşumları tamamen bitirecek bir şekilde elektronik ortamda yapılması hedefleniyor.

13 - Yazı işleri müdürleri hukuk mezunu olacak.

14 - Kolluk amirleri de bundan sonra büyük oranda hukuk fakültesi mezunları arasından seçilecek.

15 - Avukatların davada kullanacakları bilgi ve belgeye erişimlerini güçlendiren dolayısıyla avukatın sunduğu belgenin kabul görmesini sağlayan yargıyı da bu anlamda çok hızlandıran düzenlemeler yapılacak.

16 - Hakimlerin uzmanlaşması, hukuk hakimi olarak başlayanın hukuk hakimliğinde, ceza hakimi olarak başlayanın ceza hakimliğinde devam etmesi öngörülüyor.

17 - Asliye Ceza Mahkemesinde duruşma savcısı uygulaması geri geliyor.

18 - Duruşma tutanaklarının elektronik sistemde tutulduğu bir sistem devreye giriyor. Ara kararların celse arasında hayata geçirilmesini takip sistemi geliyor.

19 - Hakimlere coğrafi teminat geliyor. Bu, hakimlerin bağımsızlığını, hiç kimseden çekinmeden rahat karar vermesini sağlayacak bir husus. Yani hakim teminatını güçlendiren dolayısıyla vatandaşın hukuk güvenliğini arttıran dolayısıyla avukatlık mesleğinin de gerektiği gibi yapılmasını sağlayacak bir düzenleme olacak.

20 - Makul sürede yargılama için hedef süreler hayata geçiriliyor.

21 - Hakim, savcı ve noter yardımcılıkları getiriliyor.

İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMI GENİŞLETİLİYOR

İfade özgürlüğünün kapsamının genişletilmesine dair bir dizi önlemler alınacağı ifade ediliyor. Bu paketin en önemli hususu da ifade özgürlüğünün kapsamının genişletilmesi ve korunmasına yönelik düzenlemeler olacak. Özellikle 5 yılın altında kalan ve ifade özgürlüğü ile ilgili suçlar alanına giren suçlar da kanun yolu incelemesi arttırılıyor. 5 yılın altında kalan cezalar ilk derece karara bağlandıktan sonra istinafa gidiyordu. İstinaf mahkemeleri kararını verdikten sonra herhangi bir kanun yolu kalmadan kesinleşiyordu. Bu nedenle sanıklar da ceza evlerine gidiyorlardı. Adalet Bakanlığı ve AK Parti'nin üzerinde çalıştıkları ilk yargı paketlerine giren düzenleme uyarınca bundan böyle bu cezalar artık Yargıtay temyiz incelemesine açılıyor. Yani istinaftan sonra üçüncü bir yargı incelemesine gidilebilecek ve kanun yolu incelemesi de bu şekli ile genişletilmiş olacak.

TUTUKLULUK SÜRESİ ÜST SINIRI KISALIYOR

Uzun tutukluluk suresi ile ilgili süreç yaşanıyordu. Bazı kimseler mahkeme iddianameyi görmeden, şüpheli hakkındaki suçlamayı görmeden, uzun süre tutuklu kaldığını iddia ediyorlardı. İşte buna ilişkin de önemli bir adım atılıyor. Yargı paketiyle kovuşturma ve soruşturma sürecine iki ayrı tutuklama süresi getiriliyor. Soruşturma sürecine ilişkin bir üst sınır getiriliyor. Hemen şunu ifade edelim tutuklama ve kovuşturma süreleri ve yargılama süreçlerine bir üst sınır getiriliyor. Buna göre terör suçlarında ve toplu suçlarda tutukluluk soruşturma sürecini iki yılı açmayacak. Yani savcılar iki yılı açmadan söz konusu şüpheli hakkında iddianamesini hazırlayacak ya da bu sürede suça takipsizlik kararını verecek. Asliye cezalık suçlar da üst sınır soruşturma süreci 6 ay olacak. Ağır cezalık suçlar da ise tutukluluk süresi 1 yılı geçmeyecek. Bir yıl üst sınır olacak.

HUKUK MESLEĞİ SINAVI GETİRİLİYOR

Bir başka husus da, hukuk fakültelerinden mezun olanların doğrudan hukuk meslekleri ne girmesi isteniyordu. Özellikle Barolar Birliği'nden bu talep söz konusuydu ve Yargı reformu strateji belgesinde de yer alıyordu. Bu hususa ilişkin yargı reformu strateji belgesinde yer alana ilk yargı paketinde hukuk mesleği sınavı düzenlemesi konuldu. Buna göre hukuk fakültelerinden mezun olan kişiler bir devlet sınavına, bir hukuk meslek sınavına tabi tutulacak. Ancak bundan sonra avukatlık ve hakimlik mesleğini veya noterlik mesleğini icra edebilecekler.

Hâkim savcı mülakatlarına ilişkin de uzun süredir bir tartışma konusu vardı. Mülakat komisyonları daha katılımcı olmasına yönelik bir adım atıldı. Mülakat komisyonunda Adalet Bakanlığı bürokratları yanı sıra bundan böyle Yargıtay ve Danıştay Üyeleriyle HSK Genel Sekreterliği de görev yapacak.

YARGIDA PERFORMANS, ÖLÇÜM VE TAKİP MERKEZİ KURULACAK

Dördüncü amaç başlığımız adalet hizmetlerinde performans izleme merkezleri kurulacak. Yargıda performans, ölçüm ve takip merkezi kurulacak. Mahkemeler ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturmayı planlıyoruz. İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. Ceza mahkemeleri 24 saat esasıyla hizmet verecek. Özel kalem müdürlüğünü bir kariyer meslek haline dönüştürüyoruz. Bu uygulama yargılamaların daha etkili ve eksiksiz yürütülmesine yardımcı olacaktır.

"TANIKLIĞI ZORLAŞTIRAN UYGULAMALAR KALDIRILACAK"

Yargı sürecinde tanığa özgü uygulamaların geliştirilmesine ihtiyaç var. Tanıklık ücretinin yeniden belirlenmesi gerekiyor. Tanıklara yaklaşımla ilgili standartların yükseltilmesi için gerekli adımlar atılacaktır. Tanıkların psikolojik olarak yıpranmasını önleyecek düzenlemeler yapılacak. Tanıklığı zorlaştıran uygulamalar ortadan kaldırılacak. Soruşturmaların kalitesinin artırılması için hukuk mezunlarının adli kollukta istihdam edilmesi sağlanacak. Kabahat olarak tanımlanması gereken bazı fiiller suç olarak yer almaktadır.

BASİT YARALAMA VE TEHDİT ŞİKAYETE BAĞLANIYOR

Basit yaralama ve tehdit gibi suçlar şikayet kapsamına alınacak. Bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocuklar, ilk defa işledikleri fiillerin soruşturma ve kovuşturmaya konu edilmeden çocuklara özgü koruma mekanizmaları içerisinde değerlendirilecek. Şiddet içermeyen suçlardan hükümlü olan yaşlı, hamile ve çocukların cezalarının evde infazına olanak sağlanacak.

YARGI REFORMU STRATEJİ BELGESİ TAM METNİ

1. Adalet sistemimizde reform arayışları yeni değildir. Zaman içinde kısmi ya da kapsamlı reform çalışmaları yapılmıştır. Yargı Reformu Stratejisi’nin ilk kez hazırlandığı 2009 yılından itibaren ise plana dayalı reform dönemine geçilmiştir. Bu dönemin ikinci reform belgesi 2015 yılında hazırlanmıştır.

2. Kaydedilen önemli gelişmelere rağmen sistemin rasyonel çalışmasına odaklı reform ihtiyacı aktüalitesini korumaktadır. Yeni Strateji Belgesi, bu ihtiyaç temelinde güncellenerek hazırlanmıştır. Belge, önceki çalışmaları tamamlayan, takip etmesi umulan çalışmalara ise zemin hazırlayan bir adım olarak anlaşılmalıdır.

3. Şimdiye kadar yürütülen çalışmalarla; hukuk devletinin güçlendirilmesi, hak ve özgürlüklerin korunup geliştirilmesi, etkin ve hızlı işleyen bir adalet sisteminin oluşturulması amaçlanmıştır. Bu Belge de aynı amaç çerçevesinde ortaya çıkan yeni ihtiyaçların gözetilmesi suretiyle hazırlanmıştır.

4. Adalet sisteminde reform ihtiyacı, temel olarak toplumsal taleplere dayanmaktadır. Bu taleplerin karşılanabilmesine ve sistemin ideal işleyişine yönelik reform ise zamana yayılan, tedrici ve dinamik bir yaklaşımı gerektirmektedir. Şimdiye kadar gerçekleştirilen ve bundan sonra gerçekleştirilecek olan çalışmalar bu eksende ele alınmıştır.

5. Reform belgeleri ancak alanı doğrudan ya da dolaylı şekilde etkileyen farklı etkenlerin analizi suretiyle hazırlanabilmektedir. Bu Yargı Reformu Stratejisi’ne ilişkin ihtiyaç tespiti, sistematik ve bütüncül bir bakış açısıyla geniş bir durum analizine dayalı olarak yapılmıştır.

6. Belge’de öne çıkan ana başlıkların; “hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi, hak ve özgürlüklerin daha etkin korunup geliştirilmesi, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının güçlendirilmesi, sistemin şeffaflığının artırılması, yargısal süreçlerin basitleştirilmesi, adalete erişimin kolaylaştırılması, savunma hakkının güçlendirilmesi ve makul sürede yargılanma hakkının daha etkin korunması” olarak sıralanması mümkündür.

Yeni yargı reformu strateji belgesinin tam metnini görmek için lütfen

BURAYI TIKLAYINIZ>>>