Asgari ücrette son toplantı için geri sayım başladı. Asgari ücrette son üç toplantının ardından neticeye bakanlık nezdinde yapılacak olan 4. toplantıda varılacak. Peki, asgari ücret nasıl belirlenecek? Peki, tarafların teklif ettiği rakamlar neler? İşte, asgari ücret ne kadar olacak sorusuna cevap arayan vatandaşlar için bazı bilgiler
ASGARİ ÜCRET 4. TOPLANTISI NE ZAMAN?
Geçtiğimiz yıl 2017 yılının son iş gününde gerçekleştirilen 4. toplantının, bu yıl ne zaman yapılacağına dair herhangi bir bilgi yer almıyor. Konuyla ilgili bir gelişme olması halinde haberimizden takip edebilirsiniz.
ÜÇÜNCÜ TOPLANTI YAPILDI
İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2019’da geçerli olacak asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında üçüncü toplantısını yaptı. İşçi heyetine Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat, işveren heyetine ise TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç’un başkanlık ettiği toplantıda, asgari ücretli işçi Gülden Görmez de Türk-İş heyetinde yer aldı.
Basına kapalı olarak yaklaşık 1,5 saat süren toplantının ardından Çalışma Genel Müdürü Önder, Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Irgat ve TİSK Genel Sekreteri Koç basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Toplantıdaki en önemli konunun, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) raporu olduğunu belirten Önder, şunları söyledi:
“TÜİK temsilcimiz, 2018 yılı rakamlarını ve 2019 yılı tahminlerini iletti bize. Bunun yanında da her sene yapıldığı gibi Hacettepe Üniversitesinden alınan beslenme kalıp ve bilgileriyle beraber beslenme ve beslenme dışı ortalama harcama tahminlerini de bize iletti. TÜİK, bunu her sene yapıyor. Her sene hafif işler, orta işler ve ağır işler için ayrı hesaplamalarda bulunuyor. Bu rakamlar hem Hazine ve Maliye Bakanlığı hem Ticaret Bakanlığı tarafından hem de TÜİK tarafından verilen rakamlar, asgari ücret belirlenirken dikkat edilen rakamlar. Bunları dinledik.”
Toplantıda, sunum yapan TÜİK temsilcisine hem işçi hem de işveren taraflarının soru ve itirazlarının olduğunu aktaran Önder, “Önümüzdeki hafta içerisinde son toplantımızı yaparak, asgari ücreti belirlemeyi umuyoruz.” dedi.
“ONLAR İTİRAZ ETMEYE ALIŞKIN”
Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat da bugün yapılan toplantının kendileri için çok önemli olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:
“Çünkü biz asgari ücretin bilimsel, objektif veriler doğrultusunda hazırlanmasına inanıyoruz. Bugün TÜİK, bir işçinin asgari geçim tutarını 2 bin 213 lira 40 kuruş olarak açıkladı. Türk-İş uzmanlarımızın açıkladığı bir kişinin yaşam maliyeti olarak 2 bin 385 liraydı. Bizim tespitimiz ile TÜİK’in tespiti arasında yaklaşık 170 lira fark var. Ülkemizin gelişmesine ve ekonominin büyümesine bağlı olarak refah payının da burada uygulanmasını bekliyoruz. Son toplantımızda bu hususun da dikkate alınarak asgari ücretli çalışanların beklentilerine uygun bir tespitin yapılacağına inanıyorum.”
Türk-İş’in TÜİK’in açıkladığı rakamın üzerine refah payı da istediğini vurgulayan Irgat, “Bizim tespitimiz var. Bunların tespitinin ne olduğu da belli değil. Biz 2 bin 385 lira diye açıklıyoruz, onlar onu da açıklamıyor. Onlar itiraz etmeye alışkın.” dedi.
“GIDAYA DAYALI HESAPLAMA YÖNTEMİ DOĞRU DEĞİL”
TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ise toplantıda, TÜİK’in raporunda sadece gıdaya dayalı olarak bir hesaplama yönteminin masaya getirilmesinin çok doğru olmadığını ifade ettiklerini belirterek, şunları söyledi:
“Yine geçtiğimiz yıl Hacettepe Üniversitesi’nden gelen verilerle ilgili çekincelerimiz vardı. Bu yıl onları tekrarladık. Anayasamızda çok açık, ‘asgari ücret tespit edilirken, geçim şartlarıyla ülkenin içerisinde bulunduğu ekonomik durum da dikkate alınır’ diye çok net bir tanım var. Sadece TÜİK raporu değil Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıklarının sunduğu raporları da dikkate alarak görüşlerimizi komisyonla paylaştık.”
Koç, “Türkiye’nin içerisinde bulunduğu koşullar ile 2019 yılı hedeflerinin de mutlak suretle dikkate alınıp, geçtiğimiz hafta Hazine ve Maliye Bakanlığının sunduğu veriler de göz önüne alınarak, bir hesaplama yapılmasında fayda görüyoruz.” dedi.
TÜİK, asgari ücrette pazarlıklara başlanması bakımından belirleyici olan bir işçinin asgari geçim tutarını “ağır” statüdeki işlerde 2 bin 213 lira 40 kuruş, “orta” statüdeki işlerde bin 978 lira 80 kuruş, “hafif” statüdeki işlerde bin 841 lira 40 kuruş olarak Asgari Ücret Tespit Komisyonu ile paylaştı.
TÜİK’İN ÖNERDİĞİ RAKAM BELLİ OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), asgari ücret alan milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren raporunu Asgari Ücret Komisyonu’na sundu. TÜİK’in raporunda, asgari ücret hesabında esas olan, ağır işler için bir işçiye gereken aylık minimum tutar 2 bin 213 TL 40 kuruş olarak belirlendi.
TÜİK’in raporunda, Hacettepe Üniversitesi tarafından belirlenen bir işçi için gerekli olan günlük 3540-3590 kalori aralığındaki besin kalıbında yer alan maddelerle, bu maddelerin Türkiye İstatistik Kurumu anketörlerince Türkiye genelinde derlenen 2018 yılı Kasım ayı perakende fiyatları kullandı. 3540 kaloriye karşı gelen besin miktarlarıyla istatistiksel bölgeler için oluşturulan perakende fiyatlar çarpılarak bir işçinin günlük gıda harcaması tutarı bulundu.
Bu hesaplamaya göre, bir işçinin günlük gıda harcaması tutarı 16.6 TL olarak hesaplandı. Besin içi ve besin dışı oranları kullanılarak günlük besin içi ve besin dışı toplam harcama tutarı ise 73.78 TL bulundu. Bu rakam üzerinden bir aylık gereken minimum tutar da 2 bin 213 TL olarak belirlendi. TÜİK’in raporunda 2 bin 213 TL’lik tutar ağır işler için esas olurken, orta zorluktaki işler için 1978 TL, hafif işler için de 1841 TL’lik rakam verildi. TÜİK geçen yıl da bin 894 TL’lik minimum harcama tutarına ulaşmış ancak komisyon asgari ücretin net bin 603 TL olmasına karar vermişti.
İŞVERENLERDEN “ASGARİ ÜCRET” AÇIKLAMASI
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Kudret Önen, “Yeni yılda geçerli olacak asgari ücretle ilgili teklifimiz, hükümetin enflasyonla mücadele programına destek olacak nitelikte.” dedi.
Önen, açıklamada, asgari ücret ile geçim ücretinin farklı şeyler olduğunu belirterek, bu iki kavramın karıştırılarak kamuoyunda yanlış bir algı oluşturulmaya çalışıldığını söyledi.
Asgari ücretin çalışanlara ödenebilecek alt limiti tarif ettiğine dikkati çeken Kudret Önen, “Asgari ücretin, hedef enflasyon ile birlikte ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durumu, hedef yatırımlar, verimlilik, işsizlik ve enflasyon ile mücadele hedeflerinin dikkate alınarak tespit edilmesini öneriyoruz. Yeni yılda geçerli olacak asgari ücretle ilgili teklifimiz, hükümetin enflasyonla mücadele programına destek olacak nitelikte.” diye konuştu.
ASGARİ ÜCRET NASIL BELİRLENECEK?
Asgari ücreti, yasa gereği 5’er işçi, işveren ve devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Bu komisyonda, en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için işçi tarafını Türk-İş temsil ederken, TİSK işveren tarafı adına masa bulunuyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığındaki ilk toplantının ardından komisyon, sırasıyla işveren ve işçi ev sahipliğinde de ayrı ayrı toplanacak. Komisyon, son toplantısını yine Bakanlıkta yapacak.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp, oy çokluğuyla karar verecek. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul edilecek.
ASGARİ ÜCRET 2019’DA NE KADAR OLACAK?
Normal hesaplamalara göre, asgari ücret, enflasyon rakamında herhangi bir hareketlilik yaşanmazsa 404 TL artarak 2 bin TL’nin üzerine çıkacak. Orta Vadeli Program’da yıl sonu için hedeflenen yüzde 20,18 yakalanırsa, 333 TL artarak 1.936 TL’ye yükselecek.
