Toplam 46 bin 46 baz istasyonunun 23 bininin sesli görüşme için kullanıldığı İstanbul’da önceki gün yaşanan deprem gibi acil durumlarda aynı anda 10 kişiden sadece 1’i sesli görüşme yapabiliyor..
26 Eylül ‘de İstanbul’da yaşanan depremden sonrasında yaşanan 473 binada hasar meydana geldi.İnsanlar psikolojik olarak çok etkilendi. Fakat en büyük sorun mobil iletişimde yaşandı. Zira İstanbul dışında yaşayan anneler çocuklarına, İstanbul’da okuyan/çalışan insanlar da ailelerine ulaşamadı. Cep telefonları deprem sınavından başarısız oldu. Görüşebilme yapabilmek neredeyse imkansız hale geldi. Yaşanan bu olaydan sonra akıllardaki tek soru, “Günümüzün iletişim teknolojilerinde cep telefon hatlarının kilitlenmesi normal mi?” oldu.
Öncelikli olarak Türkiye’de şu anda kullanılan mobil iletişim teknolojisinden bahsedelim. 2G, 3G ve 4.5G olmak üzere üç farklı teknoloji kullanılıyor. 2G ve 3G teknolojileri yoğunluklu olarak ses aktarmak, 4.5G ise yoğunluklu olarak veri (data) aktarmak için operatörler tarafından tercih ediliyor. Operatörler, sahip olduğu frekansların yarısını 4.5G’ye, diğer yarısını ise 2G ve 3G’ye ayırıyor. Dün yaşanan sorun ise kullanılan teknoloji ve baz istasyonu kapasitesiyle ilgili. Her baz istasyonunun ve iletişim teknolojisinin bir kapasitesi var. Sektöre yakın kaynaklardan aldığımız bilgilere göre 2G teknolojisi kullanan bir baz istasyonu aynı anda yaklaşık 60 aramayı gerçekleştirebiliyor. Bu rakam, 3G’de ise 120 civarına çıkıyor. Bu arada söz konusu rakamların aynı anda arama kapasitesi olduğunu vurgulayalım.
Gelelim İstanbul’daki rakamlara. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) İl Bazında Haberleşme Sektörü 2018 Yılı Raporu’nda yer alan verilere göre sadece İstanbul’daki mobil abonelerinin sayısı 21.9 milyon. Ulaştırma Bakanlığı’nın geçen yıl açıkladığı rakamlara göre ise Türkiye genelinde 181 bin 972 olan toplam baz istasyonlarının 46 bin 46’sı İstanbul’da hizmet veriyor.
10 KİŞİDEN BİRİ HİZMET ALABİLİYOR
Baz istasyonlarının aynı anda görüşme kapasitesinin ortalamasını da alacak olursak 2G ve 3G baz istasyonları üzerinden aynı anda 80 kişi görüşme yapabiliyor. Bu rakamı baz istasyonu sayısıyla çarptığımızda, 1 milyon 840 bin kişinin aynı anda arama yapabileceği gerçeği karşımıza çıkıyor. Başka bir deyişle acil durumlarda her 10 İstanbulludan sadece 1’i sesli görüşme yapabiliyor. Önceki gün yaşanan gibi bir durumda 1.8 milyon kişilik kapasitenin çok çok üzerine çıkıldığı ortada. Bu yüzden yaşanan anormal durum karşısında operatörler kilitlendi. Bu da kullanılan teknolojinin bir sonucu. Çünkü 2G yaklaşık 20 yıl, 3G ise yaklaşık 10 yıl önce hayatımıza girdi.
5G DESTEK ÇÖZÜM OLUR MU?
Peki bu sorun nasıl çözülür? Akıllara ilk gelen çözüm yeni baz istasyonu yatırımı gerçekleştirmek. Ancak bu iletişim teknolojilerinin hızla değişen dünyasında milyarlarca dolarlık yatırım anlamına geliyor. Diğer seçenek ise yeni nesil mobil iletişim ‘5G’. Kullanıcılara yüksek hızda interneti getirecek olan 5G ile tüm ses trafiği de internete taşınacak. Bu da aynı anda tek bir baz istasyonu üzerinden bile milyonlarca insanın konuşabileceği bir kapasite anlamına geliyor.
“İNTERNET ÜZERİNDEN ULAŞIN”
Böyle durumlarda tabi çok hassasiyet var herkes sevdiğine yakınına ulaşmak istiyor ama mümkün olduğu kadar böyle durumlarda çok acil olmadıkça bu tip haberleşme yöntemlerini internet üzerinden SMS üzerinden yapmakta fayda var. Eğer ulaşamazlarsa, normal hattan ulaşamadıkları takdirde internet üzerinden rahatlıkla haberleşebileceklerini görebileceklerdir” dedi.
“KONUM BİLGİLERİNİZİ AÇIK TUTUN”
Özellikle konum bilgilerini sürekli açık tutmaları ve bu bilgileri de birinci derece yakın akrabalarıyla paylaşmalarını tavsiye ederiz çünkü bu bizim ülkemizin bir gerçeği bu tedbirleri almak ve bu deprem gerçeğiyle yaşamak da bizim sorumluluklarımız içerisinde.
8 ŞERİTLİ OTOBAN GİBİ
Peki nasıl oluyor da 4.5G şebekesi çalışıyor? WhatsApp gibi internet üzerinden görüşme yapmaya alışsak da, deprem gibi acil durumlarda elimiz hemen telefonların hücresel aramasına gidiyor. WhatsApp gibi platformlar ikinci planda kalıyor. Bu yüzden yoğunluk, 2G ve 3G’ye göre 4.5G şebekesinde daha az oluyor. Ayrıca iletişim operatörlerinin sahip olduğu frekansların hemen hemen yarısı 4.5G şebekesine yönlendirilmiş durumda. Örneğin; iletişim frekanslarını 8 şeritli bir otoban olarak düşünürsek 2G ve 3G şebekesi için 4 şerit ayrılıyor. 4.5G şebekesi için ise geriye kalan 4 şerit aynlıyor. Dün yaşanan depremden sonra da bu senaryo gerçekleşti. Cep telefonu kullanıcıları sesli görüşme yapabilmek için 2G ve 3G şebekesine yönlendirildi. Bu şebekelerdeki kapasitenin düşük olması ise iletişim hatlarını kilitledi.
OPERATÖRLER NE DEDİ?
Türk Telekom ve Turkcell, deprem sebebiyle mobil hatlardaki yoğunluk kaynaklı kesinti söz konusu olmakla beraber, şirketlerin sabit ses, geniş bant ve fiber altyapısında herhangi bir kesinti ve sorun bulunmadığını duyurdu.
Turkcell’in sosyal medya hesabından duyurulan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Silivri açıklarında meydana gelen depremden dolayı ses aramalarında yoğunluk yaşanmaktadır. Hizmet dışı kalan sahamız bulunmamaktadır. 4.5G ve fiber altyapımız kesintisiz hizmet yapmaktadır. Tüm Türkiye’ye geçmiş olsun”.
Türk Telekom tarafından yapılan açıklamada ise, “Merkez üssü Silivri olan deprem sebebiyle, mobil hatlardaki yoğunluk kaynaklı kesinti söz konusu olmakla beraber, sabit ses, geniş bant ve fiber altyapımızda herhangi bir kesinti ve sorun bulunmadığını belirtiriz. Sarsıntıdan etkilenen tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun diliyoruz” ifadelerine yer verildi.
