EYT İçin Yeni Fırsat ! Emeklilikte Yaşa Takılanlar İçin Son Durum: Düzenleme Yapılacak Mı?

Hükûmet tarafından hazırlanan ve hâlen TBMM’de görüşülmekte olan "Torba Kanun" dolayısıyla yeniden umutlanan EYT’li okuyucular kendileriyle ilgili bir hüküm olup olmadığıyla ilgili araştırmalarına devam ediyorlar.

Türkiye gazetesinin aktardıklarına göre sayıları milyonları aşan ve hemen hemen her aileyi ilgilendiren EYT’liler, 1999 yılında iktidarda bulunan 3’lü koalisyonun ürünü. Kamuoyunda daha çok EYT yani "Emeklilikte Yaşa Takılanlar" olarak bilinmektedir.

KRİTİK 1999 YILI

1999 yılında olmayan “Yaş” şartının çalışanlara sorulmadan emrivaki bir şekilde kazanılmış hakların da çiğnenerek engel olarak konulması nedeniyle “Emeklilikte Yaş Engeline Maruz Bırakılanlar” tabirinin daha doğru olacağı kanaatindeyim.

EYT İLE İLGİLİ REKOR SAYIDA KANUN TEKLİFİ

Yüz binlerce EYT’li okurumuzun her zaman olduğu gibi sorularını ve en güncel gelişmeleri anında en güvenilir bir şekilde yazmaya ve okuyucularımızın taleplerine tercüman olmaya devam ediyoruz.

Konuyla ilgili önceki yazılarımızda okuyucularımıza TBMM’de yer alan kanun tekliflerinden anında bahsetmiştik. Ancak bu tasarıların tamamı muhalefet partileri tarafından verildiğinden emeklilikte yaş engeline maruz kalanların sorunları çözülemedi. Hemen belirtelim bu yıl içinde değişik partilerden çok sayıda milletvekili tarafından en fazla verilen kanun teklifi EYT’lilerle ilgili olmuştur. Hem de rekor seviyede.

TORBA KANUN, EYT’LİLER İÇİN KRİTİK BİR DÖNÜM NOKTASI

Hükûmet tarafından hazırlanıp Meclise gönderilen 71 Maddelik Torba Kanun'da hâlihazırda emeklilikte yaş engeline maruz kalanlarla ilgili herhangi bir düzenleme yok.

Bu hafta içinde muhalefet parti milletvekillerince verilen EYT ile ilgili kanun teklifi de reddedildi. Ancak karamsar olmaya da mahal yok. Çünkü Torba Kanun görüşmeleri daha uzun süre devam edecektir.

Bu minvalde iktidar partisi milletvekillerinden herhangi birinin bile vereceği bir önerge ile Torba Kanu'na girmesi mümkün bulunmaktadır. Keza bugüne kadar olan süreçte görüldüğü üzere muhalefet parti millevekillerince verilen kanun teklifleri sorunu çözmediği gibi iktidar ve iktidara yakın partilerin de ret refleksi ile karşılık vermelerine neden oldu.

ÇÖZÜMÜ KOLAYLAŞTIRMAKTADIR

EYT mevcut iktidar partisi tarafından çıkarılmış bir sorun değildir. Dolayısıyla bu sorunun çözümünü kolaylaştırmaktadır. Bu bağlamda sosyal güvenlik alanında daha bilimsel daha geçerçekçi bir şekilde gerçekten uzman ve akademisyen kişilerce hazırlanacak raporlarlarda gerçekte hemen milyonlarca kişinin emekli olamayacağı belirtilen şekilde bütçeye ağır maliyet getirilmeyeceği özellikle Sayın Cumhurbaşkanımıza anlatılması hâlinde mağduriyetin çok daha kolay çözüleceği aşikârdır.

MİLYONLARCA KİŞİ

Örneğin emeklilikle ilgili tüm şartları yerine getirmiş olmasına rağmen emekli olamayan yüz binlerce memur bulunmaktadır. Keza bu memurların çocuklarının üniversite eğitimi, evliliği gibi nedenlerle en çok paraya ihtiyaç duyduğu dönemde emekli olmaları hâlinde alacakları para neredeyese yarı yarıya düşmektedir. Aynı şekilde 08.09.1999 tarihi öncesinde SSK ve Bağ-Kur girişi olup da yeterli primleri olmayan milyonlarca kişi bulunmaktadır.

TORBA KANUNA 'TEK CÜMLELİK İLAVE'

Son söz olarak; 71 madde ile açılışı yapılan Torba Kanun'un TBMM’de görüşülmesi esnasında daha birçok değişik konu ve alanlarla ilgili düzenlemelerin gireceği kuşkusuzdur. Bu bağlamda EYT’lilerle ilgili daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz tek cümlelik bir ilavenin SGK kanununa eklenmesi bu mağduriyetin giderilmesi için kâfi gelecektir...

MHP 'VAZGEÇMEDİK'

MHP'nin Grup Başkanvekilli Muhammet Levent Bülbül önceki gün EYT'lilerle ilgili önemli açıklamalarda bulunmuş, yaşa takılanlarla ilgili problemin çözülmesi gerektiğine değinerek MHP sözlerinin arkasındadır demişti.

4 ARALIK: EYT ÖNERGESİ MECLİS'TEN GEÇMEDİ

İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergün’ün, "emeklilikte yaşa takılanlar" ile ilgili, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin doğrudan gündeme alınması önergesi görüşüldü.

Önerge, CHP, İYİ Parti ve HDP’nin kabul oyuna karşılık, AK Parti ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.

2 ARALIK: EYT'LİLER BURSA'DA TEKRAR BULUŞTU

Emeklilikte yaşa takılanlar Bursa’da ikinci kez bir araya geldi. Binlerce mağdurun katıldığı toplantıda konuşan Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran Özupak, " İkinci kez Bursa’da bir araya geldik artık buluşmalarımız toplantıdan ziyade bir mitinge dönüştü. Bu topluluk erken emeklilik istemiyor. Bu topluluk kazanılmış haklarını istiyor" dedi.

"BU TOPLULUK ERKEN EMEKLİLİK İSTEMİYOR"

EYT topluluğunun erken emeklilik istemediğini belirten Özupak, "Bu topluluk kazanılmış haklarını istiyor. 1999 yılı öncesinde kadınlara dediler ki; ’20 yıl, 5 bin prim günüyle emekli olacaksın’, erkeklere de ’25 yıl, 5 bin prim günüyle emekli olacaksın.’ Ancak 1999 yılında çıkan 4447 sayılı kanunu geriye doğru işletilerek bizlere üçüncü bir şart olarak yaş akdini getirdiler. Bu da 2 ile 17 yıl arasında emekliliğimizi öteledi. Bu kanun hayallerimizi, planlarımızı çaldı ve ’mezarda emeklilik’ olarak karşımıza çıktı. 45 - 50 yaş aralığında yaşadığımız en büyük mağduriyetler, çalışan kişilerin dahi ’sen artık bize verimli değilsin’ denilerek kapıya koyulması, bu sebeple işsiz kalan arkadaşlarımızın yaşından dolayı iş bulamamasıdır. Biz ekonomik anlamda bir geçim sağlamak zorundayız. İhtiyaçlarımızı karşılamak zorundayız. Hak arayışımızı sürdürüyoruz" diye konuştu.

Emeklilikte yaşa takılanların sayısı konusunda net bir bilgi olmadığını söyleyen Özupak, "Yaptığımız çalışmalarda ortaya çıkan rakamlarda 6 milyon, 2 milyon, 5 milyon gibi farklı rakamlar var. Sosyal güvenlik uzmanımızla yaptığımız çalışmada ise biz mağdur 1 milyon kişi tespit ettik" dedi.

30 KASIM: "BİNLERCE İNSANIMIZ MAĞDUR OLMUŞTUR"

CHP Kocaeli Milletvekili Fatma Kaplan Hürriyet, EYT konusunda yaptığı açıklamada emeklilikte yaşa takılanların haklarının hükümet tarafından gasbedildiğini savunarak şöyle devam etti:

"İktidarın sürekli olarak bu insanları ’fırsatçı’ gibi göstermeye çalışmasını anlamış değiliz. Emeklilik koşulları tüm yurttaşlar için yeniden düzenlenmelidir. Emeklilik yaşı kademeli olarak 65’e yükseltilmiş, emeklilik için gereken pirim gün sayıları artırılmıştır. İdamda bile geriye işletilmeyen yasalar, ne yazık ki emeklilikte yaşa takılan insanlara karşı geriye işletilmiş ve binlerce insanımız mağdur olmuştur."

Ülkenin kaynakları ve imkanlarının adil dağıtılması halinde herkese yeteceğini kaydeden Hürriyet, "İktidarın istediği herkese var da, bu insanlara gelince ’para yok.’ Bu insanlar kendi ülkelerinde Suriyeliler kadar bile değer görmüyor. Erken emeklilik değil, hakkı olanı isteyen ama AKP ve MHP’ye takılan EYT’liler için buradan bütün partilere sesleniyorum: Edirne’den Kars’a, Dünya’dan Mars’a, çıksın artık bu yasa." dedi.

29 KASIM: MUSTAFA DESTİCİ'DEN EYT AÇIKLAMASI:

Emeklilikte yaşa takılanların, erken emeklilik değil haklarını istediğini dile getiren Destici, asgari ücretin de 2000 liranın üzerine çıkarılması gerektiğini bildirdi.

25 KASIM: EYT'LİLER ESKİŞEHİR'DE BULUŞTU

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği üyeleri Eskişehir’de bilgilendirme toplantısı yaptı.

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği tarafından Alaattin Parkı’nda düzenlenen bilgilendirme toplantısına, Dernek Başkanı Gönül Boran Özüpak ile Ankara, İstanbul, Bursa, Kütahya, Bilecik’ten gelen çok sayıda kişi katıldı. Dernek üyeleri, "Edirne’den Kars’a, Jüpiter’den Mars’a, çıksın artık bu yasa", "Emeklilik hakkımız, söke söke alırız" şeklinde slogan attı.

Dernek Başkanı Gönül Boran Özüpak, yaptığı açıklamada, haklarını alana kadar mücadelelerine devam edeceklerini belirterek, şöyle konuştu:

"Bugün, burada bütün illerde başlattığımız hak arayışımızı Eskişehir’de sürdürüyoruz. İlerleyen günlerde tüm Türkiye’de programlarımızı gerçekleştireceğiz. Biz bu davada haklılığımızın peşindeyiz. Bu hakkımızı da sonuna kadar almak için mücadelemizi vereceğiz. Geldiğimiz yaş ortalaması 45-50 yaşlarda. En büyük sıkıntılarımız bu yaşlardan dolayı bizi, özel sektör ’Yaşlısın’ diyerek kapıya koyuyor. Ama hakkımızdan dolayı devletimize, ’bizi emekli edin’ diyoruz. Biz haklıyız. Devletimiz de, ’Hayır, siz gençsiniz’ diyor. Hiçbir şekilde seçim vaatlerinde yer almak istemiyoruz. Biz artık icraat istiyoruz. Sorunlarımızın çözülmesi için de ortak bir noktada Cumhurbaşkanımızın, hükümetimizin, milletvekillerinin ortak çözüm üretecekleri ümidini taşıyoruz. Sayı bazında çok fazla bilgi kirliliği var. Dernek olarak bir dilekçe sunduk. Bizim yaptığımız çalışmalarda 1 milyon civarı, hemen emekli olabilecek de 150-200 bin civarı kişi var. Daha prim gününü, hizmet yılını doldurmayanlar var. Maliyetimiz de 8-10 milyar lira civarı."

22 KASIM: KILIÇDAROĞLU'NDAN EYT AÇIKLAMASI

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay’ı konfederasyon genel merkezinde ziyaret etti. Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili önerileri parlamentoya sunduklarını ama AK Parti ve MHP milletvekillerinin oylarıyla bunun reddedildiğini vurgulayan Kılıçdaroğlu, buna karşın emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını dile getirmeye devam edeceklerini aktardı.

EMEKLİLER SENDİKASI TBMM'DE

HDP Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, emeklilerin büyük kısmının yoksulluk sınırının altında yaşadığını belirterek, "Elde ettikleri gelirler ise açlık sınırının altında." dedi. Sezai Temelli, Emekliler Sendikası üyelerinden oluşan heyeti kabul etti. Temelli kabulde, EYT hakkında da konuştu.

Kabulde bir konuşma yapan Temelli, Türkiye'de 12 milyona yakın emeklinin bulunduğunu, emekli sayısının ve sorunlarının her geçen gün arttığını savundu. Türkiye'de emeklilerin büyük kısmının yoksulluk sınırının altında yaşadığını belirten Temelli, "Elde ettikleri gelirler ise açlık sınırının altında. Türkiye, böyle bir vahim tablo ile karşı karşıya." dedi.

Meclis'te emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili önemli bir tartışmanın yaşandığını anımsatan Temelli, "Türkiye'de emeklilikte yaşa takılan çok genç bir nüfus var. Bu insanlar emeklilik hakları ortaya çıktığı halde bizim o zamanki mücadelemizde mezarda emeklilik adını verdiğimiz düzenleme nedeniyle yaşa takılıyor." diye konuştu.

Türkiye'nin, sosyal politikalar anlamında en kötü karneye sahip ülkelerden biri olduğunu öne süren Temelli, "Sosyal haklar konusu zaten tümüyle göz ardı edilmiş, mesele sosyal yardımlara indirgenmiş. Bu sosyal yardımlarda adeta iktidarın kendi oy depolarını besleme aracına dönüştürülmüş." ifadesini kullandı.

EYT VATANDAŞLAR BURSA'DA İKİNCİ KEZ BULUŞTU

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Bursa’da ikinci kez bir araya geldi. Binlerce mağdurun katıldığı toplantıda konuşan Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran Özupak, " İkinci kez Bursa’da bir araya geldik artık buluşmalarımız toplantıdan ziyade bir mitinge dönüştü. Bu topluluk erken emeklilik istemiyor. Bu topluluk kazanılmış haklarını istiyor" dedi.

Yüzüncü Yıl Gençlik ve Spor Merkezi’nde gerçekleştirilen toplantıya, emeklilikte yaşa takılan binlerce mağdur katıldı. Pankartlar ve sloganlar eşliğinde, miting havasında gerçekleştirilen toplantıda Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran Özupak konuşma yaptı. Özupak, 19 yıldır mağduriyet yaşadıklarını belirterek, "10 yıldır platform olarak sürdürdüğümüz davamızı bir dernekleşerek, bir sivil toplum kuruluşu olarak sürdürmeyi amaçladık ve 2015 yılında derneğimizi kurduk. Çeşitli illerde toplantılar gerçekleştiriyorduk. İkinci kez Bursa’da bir araya geldik artık buluşmalarımız toplantıdan ziyade bir mitinge dönüştü" dedi.

"BU TOPLULUK ERKEN EMEKLİLİK İSTEMİYOR"

EYT topluluğunun erken emeklilik istemediğini belirten Özupak, "Bu topluluk kazanılmış haklarını istiyor. 1999 yılı öncesinde kadınlara dediler ki; ’20 yıl, 5 bin prim günüyle emekli olacaksın’, erkeklere de ’25 yıl, 5 bin prim günüyle emekli olacaksın.’ Ancak 1999 yılında çıkan 4447 sayılı kanunu geriye doğru işletilerek bizlere üçüncü bir şart olarak yaş akdini getirdiler. Bu da 2 ile 17 yıl arasında emekliliğimizi öteledi. Bu kanun hayallerimizi, planlarımızı çaldı ve ’mezarda emeklilik’ olarak karşımıza çıktı. 45 - 50 yaş aralığında yaşadığımız en büyük mağduriyetler, çalışan kişilerin dahi ’sen artık bize verimli değilsin’ denilerek kapıya koyulması, bu sebeple işsiz kalan arkadaşlarımızın yaşından dolayı iş bulamamasıdır. Biz ekonomik anlamda bir geçim sağlamak zorundayız. İhtiyaçlarımızı karşılamak zorundayız. Hak arayışımızı sürdürüyoruz" diye konuştu.

Emeklilikte yaşa takılanların sayısı konusunda net bir bilgi olmadığını söyleyen Özupak, "Yaptığımız çalışmalarda ortaya çıkan rakamlarda 6 milyon, 2 milyon, 5 milyon gibi farklı rakamlar var. Sosyal güvenlik uzmanımızla yaptığımız çalışmada ise biz mağdur 1 milyon kişi tespit ettik" dedi.

MUSTAFA DESTİCİ'DEN "EYT" AÇIKLAMASI

BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, Türkiye Gaziler ve Şehit Aileleri Vakfı üyeleriyle Mecliste düzenlediği basın toplantısında, Emeklilikte yaşa takılanlar konusuna da değindi. Emeklilikte yaşa takılanların, erken emeklilik değil haklarını istediğini dile getiren Destici, asgari ücretin de 2000 liranın üzerine çıkarılması gerektiğini bildirdi.

Öte yandan Destici, konuya ilişkin yine konuşmuş ve şu açıklamaları yapmıştı;

Mustafa Destici, Eskişehir’de partisinin Büyükşehir Belediyesi Taşbaşı Kültür Merkezi’nde düzenlenen 8’inci Olağan İl Kongresi’ne katıldı. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusuyla ilgili olarak, emekli olabilmek için kendisinin de 3 yıl beklediğini ifade eden Mustafa Destici şunları kaydetti:

Emeklilikte yaşa takılanlar sorunu var. Biz bunu niye savunuyoruz? Çünkü bunlar bir hak kaybı yaşıyorlar. Bunlar erken emeklilik istemiyorlar. Bunlar 1999’dan önce işe girenler. Bunlara işe girerken devlet demiş ki, erkekler 25 yıl, kadınlar 20 yıl çalışıp, şu kadar iş günü primini tamamlarsan emekli olacaksın. Ama aynı devlet, belli bir süre sonra bir kanun çıkarmış 2008’de demiş ki ’hayır, ben sizinle olan sözleşmeyi tek taraflı iptal ediyorum ve siz emekliliği hak etseniz bile emekli olmak için yaşı bekleyeceksiniz’. Ben de 3 sene bekledim emekli olmak için. Burada maaş alamıyorsunuz, sağlık sigortasından yararlanamıyorsunuz, bir işe girmeye kalksanız yaşınız 45-50 olmuş sizi kim işe alacak? Dolayısıyla bu mağduriyetin ortadan kaldırılması lazım. Hükümetin, iktidarın burada inat etmemesi lazım. Hükümetin bütçesi var, bunu bulur. Nasıl, isteyince oluyor. İsteyince bulunur. Emeklilerimiz daha önce 2 bayram ikramiye alıyorlar mıydı? Almıyorlardı. Şimdi alıyorlar. Allah razı olsun devletimiz, hükümetimiz bunu verdi. Emekliler adına da çok güzel oldu. O kaynağı nasıl bulduysak bunların kaynağını da buluruz. Çünkü buradaki vatandaşlarımızın mağduriyeti var, hak kaybı var. Bu mağduriyetinin ve hak kaybının ortadan kaldırılması lazım."

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuya dair geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada; "Erken emekliliği sosyal güvenlik sistemimizde tasvip etmiyoruz ama siyasette bu yol her zaman için açıktır. Dünyanın hiçbir yerinde 38 yaşında emeklilik diye bir uygulama yoktur." demişti.

Sosyal güvenlik mevzuatına göre emekli olabilmek için sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş olarak 3 ayrı hususa bakılması gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, "Emeklilik için 1999 yılına kadar yalnızca hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterliydi. Bu tarihte yapılan bir düzenlemeyle kademeli olarak yaş şartı da getirildi. Son günlerde emeklilikte yaşa takılanlar başlığı altında yürütülen kampanyanın özünde işte bu uygulama vardır." değerlendirmesinde bulunmuştu.

DEVLET BAHÇELİ NE DEMİŞTİ?

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili, "Bu konuyla ilgili arkadaşlarımızın ön hazırlıkları da olmuştur ancak bu konunun bugün yaşanan ekonomik şartlar altında öncelik kazanarak 700 milyar liraya ulaşan, Sayın Cumhurbaşkanının ifade ettiği şekliyle, bir meblağı karşılayabilecek bir durum içerisinde ısrarcı olmamak, olgun dönemi ve şartları beklemek daha hayırlı olur kanaatindeyiz." demişti.