IBAN Nedir, Nasıl Oluşturulur?

Bankacılıkta para transferlerinin hatasız, daha hızlı ve düşük maliyetle yapılabilmesini teminen müşteri hesaplarının belli bir standarda göre düzenlenmesi gerekmiştir.  2000’li yıllarında başında ilk olarak Avrupa Birliği ülkeleri içerisinde bu hesap numaralarına bir standart getirilmesi için çalışmalar yapılmış ve nihayetinde

IBAN

–

I

nternational

B

ank

A

ccount

N

umber (Uluslararası Banka Hesap Numarası) adı verilen uluslararası işlemlerde de kullanılabilecek banka hesap numarası standardı geliştirilmiştir.

Türkiye’de IBAN ile ilgili çalışmalar ise  2003 yılında başlatılarak kullanılacak standard belirlenmiş ve belirlenmiş bu IBAN standartları 30 Mayıs 2005 tarihi itibariyle dönemin ilgili uluslararası otoriteye bildirilmiştir. Bu aşamadan sonra Türkiye’de de IBAN kullanımına kademeli olarak geçilerek bu süreç zarfında Türk bankalarının gereken altyapı hazırlıkları yapmasına fırsat tanınmıştır. 1 Eylül 2005 tarihinde ise IBAN kullanımı Türkiye’de yürürlüğe girmiştir. Uluslararası Banka Hesap Numarası (IBAN) hakkında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayınlanan tebliğlere istinaden 10 Ekim 2008 tarihinden itibaren bankalara, müşteri hesapları için IBAN üretme ve bunları hesap sahiplerine bildirme zorunluluğu; 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren ise bankaların müşterilerine verdikleri ve üstünde hesap numarası olan bütün belgelerde IBAN belirtme zorunluluğu getirilmiştir. Yine aynı tarihten itibaren Avrupa Birliği ülkelerine, Lihtenştayn, İzlanda ve Norveç’e yapılan para transferlerinde IBAN kullanma mecburiyeti getirilmiştir.

IBAN Nasıl Oluşturulur?

Yapılan standardizasyon çalışmaları sonucundan IBAN’ın rakam ve harfler içeren en çok 34 karakterden oluşan bir dizilim olmasına karar verilmiştir. Her hesap için sadece bir tek IBAN olabilirmektedir.

Türkiye’deki IBAN 26 karakter

den oluşurken, yurtdışındaki bazı ülkelerde IBAN’ın içerdiği karakter sayısı farklılık göstermektedir. Örneğin Almanya’da IBAN 22 karakterden, Fransa’da 27 karakterden, İngiltere’de 22 karakterden, Belçika’da ise 16 karakterden oluşmaktadır.

Türkiye’de 26 karakterden oluşan IBAN dizilimi aşağıdaki şekildedir.

Ülke Kodu (2 hane) -  Kontrol Kodu (2 hane)-  Banka Kodu (5 hane) -  Rezerv Kodu  (1 hane) -  Müşteri Hesap Numarası (16 hane). Örneğin TR00 - 00001 – 0 – 0000001111111111

IBAN’da müşterinin bankasının adı, hesabının ait olduğu banka şubesi ve hesap numara bilgilerinin hepsi bulunmaktadır. Hem

TL

hem de

döviz hesaplarına

ayrı ayrı

IBAN

verilmektedir.

IBAN’ın Sağladığı Faydalar Nelerdir?

IBAN kullanımı, para transferlerinin çok

daha hızlı

yapılmasını sağlamakla birlikte bu transferlerin yanlış kişilere gitmesini de engellemekte ve doğru alıcıya

hatasız

olarak ulaşmasını temin etmektedir. IBAN numarası bankalarda doğrulanıp alıcı adıyla otomatik olarak eşleştikten sonra hesaba geçtiğinden yanlış transferlerin önüne geçmektedir. Hatalı gönderim, bekleme süresi vb nedeniyle ortaya çıkan

operasyon

maliyetlerinin de düşürülmesi

ne fayda sağlamaktadır. Bunun yanısıra kara paranın aklanması ve terörün finansmanı ile ilgili suçlarla mücadele etmekle görevli birimlerin para takibini kolaylaştırarak bu tür

mali suçlarla mücadeleyi daha etkin

bir hale getirmektedir.

Hesabınıza Ait IBAN’ı Nasıl Öğrenebilirsiniz?

Tarafınıza yapılacak para transferlerinin

hatasız

olarak

zamanında

size ulaşmasını istiyorsanız hesap numaranıza ait IBAN’ı göndericiye tam ve doğru biçimde bildirmeniz gerekmektedir. IBAN’nınızı isterseniz hesabınızın olduğu

banka şubesi

ne giderek öğrenebilirsiniz. Eğer şubeye gidecek zamanınız yoksa bankanızın

çağrı merkezi

veya bankanızın

internet bankacılığı

aracılığı ile IBAN’nınız hakkında bilgi alabilirsiniz.