Kamu Personeli Kimlerden Oluşur?

Kamu Personeli Nedir?

Kamu personeli, devletin merkezi ve yerel kurumlarında görev yapan, maaş ve özlük hakları kamu bütçesinden karşılanan kişilerdir. Türkiye’de kamu hizmetlerini yerine getiren bu personeller; görev, yetki ve sorumluluk bakımından farklı yasal statülere tabidir.

1. Kadrolu Memurlar (657 Sayılı Kanun 4/A)

Devlet Memurları Kanunu'na (657) göre kadroya alınmış ve kamu hizmetlerini daimi şekilde yürüten personeldir. İstihdamları güvence altındadır ve belirli kariyer basamakları vardır. Örneğin; öğretmen, mühendis, hemşire, müfettişler bu kapsama girer.

2. Sözleşmeli Personel (657 Sayılı Kanun 4/B)

Kadrolu olmayan ancak kamu hizmetlerinde görev alan, hizmet sözleşmesiyle çalıştırılan personellerden oluşur. Görevleri memura benzer, ancak sözleşme süreyle sınırlıdır. Belediyede çalışan sözleşmeli mimar, sosyal hizmet uzmanları bunlara örnek olarak gösterilebilir.

3. Geçici Personel (657 Sayılı Kanun 4/C – Mevcutta farklı mevzuatlarla sürüyor)

Geçici süreyle, belirli bir işin yapılması için kamu kurumlarında çalıştırılan personeldir. Genellikle mevsimlik veya proje bazlı işlerde görev alınıyorlar. Örnek: Tarım ve Orman Bakanlığı’ndaki mevsimlik işçiler.

4. Sürekli İşçiler (4857 Sayılı İş Kanunu)

Kamu kurumlarında daimi olarak çalışan işçilerdir. Bu işçilerin iş güvenceleri bulunur ve toplu iş sözleşmesi hakları vardır. Belediye temizlik işçileri, hastane güvenlik görevlileri gibi işçiler bu kapsama girer.

5. Geçici İşçiler

Geçici işçiler, kamu kurumlarının ihtiyacı doğrultusunda yılın belli dönemlerinde çalıştırılan, belirli süreli iş sözleşmesine sahip kişilerden oluşur. Örneğin DSİ gibi kurumlarda sulama işleri gibi görevler için mevsimlik işlerde görevlendirilirler.

6. Akademik Personel (2547 Sayılı Kanun)

Yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim üyeleri ve görevlileridir. Öğretim, araştırma ve bilimsel yayın faaliyetlerini yürütürler. Üniversitelerde görev alan Profesör, doçent, araştırma görevlileri de bu kapsamdadır.

7. Askeri Personel (926 Sayılı TSK Personel Kanunu)

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde görev yapan askerî personeldir. Sivil personelden farklı olarak disiplin ve görev kuralları özel düzenlemelere tabidir. Örnek: Subay, astsubay, uzman çavuş, sözleşmeli er.

8. Emniyet ve Jandarma Personeli

İçişleri Bakanlığı’na bağlı kolluk güçleridir. Emniyet personeli 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’na, jandarma personeli ise 2803 sayılı Kanun’a tabidir. Polis memuru, özel harekât, jandarma astsubayı bunlardan bir kaçıdır.

9. Yargı Personeli

Adalet hizmetlerinde çalışan memurlar ile hâkim ve savcıları kapsar. Hâkim ve savcılar özel kanunlarla korunur; diğer yargı personeli 657 sayılı Kanun’a tabidir. Örnek: Hâkim, savcı, zabıt katibi, infaz koruma memuru, icra müdürü.

10. Diyanet İşleri Personeli

Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde çalışan imam, müezzin ve vaiz gibi din görevlileridir. Kamu hizmeti olarak dini rehberlik sağlarlar. İmam-hatip, müezzin, vaiz, Kur’an kursu öğretmeni de kamu personelleri arasındadır.

11. Yerel Yönetim Personeli (Belediye ve İl Özel İdareleri)

Belediyeler ve özel idarelerde görev yapan memur, işçi ve sözleşmeli personellerdir. 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamındadırlar. Örnek: Zabıta memuru, çevre mühendisleri, park bahçe işçileri.

12. KİT Personeli (Kamu İktisadi Teşebbüsleri)

PTT, TCDD, Ziraat Bankası gibi kamuya ait ekonomik işletmelerde çalışan personellerdir. Özel hukuka tabi olsalar da kamu görevi yürütürler. Posta dağıtıcısı, makinist, banka memuru gibi meslekler buna örnek teşkil eder.

13. TBMM ve Özerk Kurum Personeli

Meclis, Sayıştay, Merkez Bankası gibi anayasal ve özerk kuruluşlarda görev yapan memurlardır. Çalışma koşulları özel düzenlemelere dayanır. Örnek: Meclis danışmanı, stenograf, Sayıştay denetçisi.

Kamu Personelinin Ortak Özellikleri

• Kamu hizmetini yürütürler
• Maaşları kamu bütçesinden ödenir
• Görev, yetki ve sorumlulukları kanunlarla belirlenir
• Disiplin ve etik kurallara tabidirler

Kamu Personeli Sayılmayanlar Kimlerdir?

• Özel sektör çalışanları
• Kamu taşeron (hizmet alımı) işçileri (kadroya geçmeyenler)
• Proje bazlı dış kaynak çalışanları
• STK personeli

Kamu Personelinin Kapsamı Çok Geniş

Türkiye'de kamu hizmetlerinin sürekliliğini sağlayan kamu personelleri; öğretmenden askere, doktordan zabıtaya, müftüden zabıt katibine kadar geniş bir yelpazede görev yapar. Yukarıda her kurumdan birkaç örnek verdik. Bu personellerin statüleri, çalıştıkları kurum ve tabi oldukları mevzuata göre belirlenir.